- Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 24 Issue: 45
- Avrupa’nın tarihsel gelişimine üç farklı bakış, üç farklı siyaset: Recep Peker, Ahmet Ağaoğlu ve Şev...
Avrupa’nın tarihsel gelişimine üç farklı bakış, üç farklı siyaset: Recep Peker, Ahmet Ağaoğlu ve Şevket Süreyya Aydemir
Authors : Anıl VAREL
Pages : 381-416
Doi:10.31795/baunsobed.884950
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Peker, Ağaoğlu ve Aydemir, 1930’lu yıllarda Türkiye’de hem güncel siyasetin ön saflarında yer almış, hem de toplum ve siyasete dair teorik düzeyde çözümlemeler yapmışlardır. Türkiye’nin temel sorunlarının çözümüne dair önerilerini geliştirirken her üçü de, Avrupa’da son birkaç yüzyıldır yaşanan toplumsal gelişmelerin -özellikle de liberalizmin tarihsel serüveninin- tahliline büyük önem vermişlerdir. Ancak bu üç isim, aynı yöne bakıyor olmalarına rağmen; farklı gerçeklikler tasvir etmişler; buna paralel olarak da Türkiye’de bundan sonra ne yapılması gerektiğine dair farklı çözüm önerileri sunmuşlardır. Ana hatlarıyla, Ağaoğlu’nun reçetesinde liberalizm; Peker’inkinde anti-liberalizm, devletçilik ve tek-parti iktidarı; Aydemir’inkinde ise sadece anti-liberal değil, aynı zamanda anti-kapitalist öğeler de taşıyan ve geniş bir plân dâhilinde tahakkuk etmesi düşünülen bir iktisat politikası yazılıdır. Bu çalışmada Peker, Ağaoğlu ve Aydemir’in, Avrupa’nın tarihsel serüvenine yönelik 1930’lu yıllardaki analizleri karşılaştırmalı biçimde ele alınarak aralarındaki temel farklılıklara vurgu yapılmakta ve bu farklılıkların, söz konusu düşünürlerin Türkiye’ye dair önerdikleri reçetelerin içeriğini nasıl şekillendirdiği ortaya konulmaya çalışılmaktadır.Keywords : Recep Peker, Ahmet Ağaoğlu, Şevket Süreyya Aydemir, Liberalizm, Erken Cumhuriyet Dönemi