- Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 23 Issue: 43
- GARİBNÂMEDE BAZI FİİLLERİN ÇOK ANLAMLI YAPISINA BİR BAKIŞ
GARİBNÂMEDE BAZI FİİLLERİN ÇOK ANLAMLI YAPISINA BİR BAKIŞ
Authors : Serpil SOYDAN
Pages : 21-30
Doi:10.31795/baunsobed.662958
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2020-06-30
Article Type : Research
Abstract :Ahlâkî, tasavvufî ve öğretici bir mesnevi olan Garibnâme, Türk edebiyatının Anadolu Türkçesiyle yazılmış, XIV. yüzyıldaki en büyük eseridir. Türk dili ve edebiyatının önde gelen, değerli ve temel eserlerindendir. Garibnâme’nin yazarı olan Âşık Paşa, dili sade bir şekilde kullanan, Türkçenin hem şuurlu hem de bilgili bir savunucusudur. Eser, halkı eğitmek amacıyla Türkçe yazılmış bir eserdir. Türk kültürünü yansıtan bu eserde incelenen bazı fiiller, çok anlamlılık açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çok anlamlılık, pek çok etkenlerle bir göstergenin gerçek anlamın dışında yeni kavramları anlatmasıdır. Aynı zamanda, çok anlamlılık, bir sözcüğün, dil içi anlamsal nedenlerle genişleyerek birden çok kavramı gösterebilme özelliği kazanmasıyla ortaya çıkan anlam olgusudur. Amaç, fiillerin hangi anlamlar yüklediklerini tespit etmeye çalışmaktır. Bu çalışma, Garibname üzerinde, anlam konusunda devam eden çalışmamdan tespit edilen, çok anlamlı bazı fiillerin, bu bakımdan incelenip örneklendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu fiillerden bas-, bul-, dog-, gel-, götür-, kes-, okı- fiillerinin ikişer anlamda kullanıldığı, düş- ve düz- fiillerinin altı anlamda kullanıldığı görülmektedir.Keywords : Garibnâme, Fiil, Anlam, Çok Anlamlılık