- Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 11 Issue: 19
- KÜLTÜRÜN MERKEZİ İSTANBUL’DAN EKONOMİKSOSYAL ÇATIŞMANIN MERKEZİ İSTANBUL’A -KÜLTÜREL BİR BAŞKENTTEN ...
KÜLTÜRÜN MERKEZİ İSTANBUL’DAN EKONOMİKSOSYAL ÇATIŞMANIN MERKEZİ İSTANBUL’A -KÜLTÜREL BİR BAŞKENTTEN GECEKONDU ŞEHRİNE GEÇİŞ
Authors : Salim Çonoğlu
Pages : 138-159
View : 13 | Download : 7
Publication Date : 2008-06-01
Article Type : Research
Abstract :Araştırmanın Temelleri: İstanbul’un kültürel bir başkentten, gecekondu şehrine dönüşümünün edebi eserlere yansıması. Araştırmanın Amacı: Ele alınan örneklerde dile getirilen İstanbul’a dair kültürel algı ve sosyo-ekonomik algının mukayese edilerek, İstanbul’un kültürel bir başkentten bir gecekondu şehrine dönüşmesinin temellerine işaret edilmesi. Veri Kaynakları: Samiha Ayverdi’nin İbrahim Efendi Konağı adlı hatıra kitabı ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanıyla, Orhan Kemal’in Gurbet Kuşları ve Latife Tekin’in Berci Kristin Çöp Masalları romanları Ana Tartışma: Değişen sosyal ve siyasal şartlar, buna bağlı olarak insan zihniyetinde de bazı değişimlerin yaşanmasını zaruri kılmaktadır. Yeni ihtiyaçlar, artan nüfus ve gittikçe zorlaşan hayat şartları, İstanbul’un kültürel dokusunu zedelemiştir. Bunun sonucu olarak da "saltanat makamı”ndan, "ekmek kapısı”na dönmüştür İstanbul. Özellikle 1950’li yıllardan sonra Anadolu’dan yoğun bir göçe maruz kalan "şehir”, gecekondulaşma ile birlikte dış görünümünün değişmesi sonucu kültürel kimliğinden uzaklaşmış ve yeni bir "kent” görünümüne bürünmüştür. Kültürel anlamda kimliğin değişmesi edebi eserlerde de yansımasını bulmuştur. Sonuçlar: Artan nüfusuyla birlikte kültürel dokusu zedelenen İstanbul, "saltanat makamı”ndan, "ekmek kapısı”na dönüşmüştür. Özellikle 1950’li yıllardan sonra Anadolu’dan yoğun bir göçe maruz kalan "şehir”, gecekondulaşma ile birlikte dış görünümünün değişmesi sonucu kültürel kimliğinden uzaklaşmış ve yeni bir "kent” görünümüne bürünmüştür. Bunun sonucu olarak, kültürel algı yerini ekonomik ve sosyal çatışmalara bırakmıştır. Yüz yıllık bir süreç içerisinde meydana gelen bu değişim, ele alınan dört eserde de yansımalarını göstermektedirKeywords : İbrahim Efendi Konağı, Huzur, Gurbet Kuşları, Berci Kristin Çöp Masalları, mekân, kültürel algı, gecekondu, ekonomik ve sosyal çatışma