- Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 16 Issue: 30
- Okul ve Eğitim Yöneticilerinin Kurmuş Olduğu Sivil Toplum Kuruluşlarının Mesleki Etkililiklerinin Ar...
Okul ve Eğitim Yöneticilerinin Kurmuş Olduğu Sivil Toplum Kuruluşlarının Mesleki Etkililiklerinin Araştırılması: Nitel Bir Analiz
Authors : İbrahim Hakan KARATAŞ, Zehra ŞAŞMAZ
Pages : 23-53
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2013-12-01
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Türkiye’de de son yıllarda okul ve eğitim yöneticilerinin kurmuş olduğu sivil toplum kuruluşlarının STK sayısı HIZLA artmaktadır. Fakat bu STK’ların hangi amaçlarla kuruldukları, ne tür çalışmalar yaptıkları, üyeleri ve diğer taraflar nezdinde etki düzeylerine ilişkin bir çalışmaya henüz rastlanmamıştır. Bu araştırmada okul ve eğitim yöneticilerinin kurmuş olduğu STK’ların mesleki etkinliklerinin ve etkililik düzeylerinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden belge inceleme ve yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye merkezli ulusal düzeyde faaliyet gösteren 12 STK oluşturmaktadır. Araştırmada bu STK’lardan 8’inin resmi tüzükleri, faaliyet raporları incelenmiş ve üst düzey bir yöneticisinin ve iki üyesinin görüşlerine başvurulmuştur. Bulgular: Eğitim ve okul yöneticiliği alanında faaliyet gösteren STK’lar, 1 akademisyenler, 2 merkez teşkilatı yöneticileri, 3 il-ilçe müdürleri, şube müdürleri ve 4 okul yöneticileri olmak üzere dört farklı kesim tarafından kurulmaktadır. Bu STK’lar, kurucu profilleri ile irtibatlı olarak 1 bir akademik alan örgütlenmesi, 2 ağırlıklı olarak özlük hakları konusunda politik arenada bir lobi ve çıkar grubu oluşturma, 3 mesleki örgütlenme ve dayanışma, 4 mesleki, sosyal ve kişisel gelişme ve 5 toplumsal hizmet amaçlarına odaklanmışlardır. Sayısal olarak artmakla birlikte alanda faaliyet gösteren STK’ların 1 sivil toplum kültürü ve derinliğini henüz edinemedikleri, 2 kurumsal kapasitelerinin oldukça zayıf olduğu, 3 güçlü bir kitle örgütü olacak kadar taban bulamadıkları, 4 spesifik bir gündem oluşturamadıkları ve 5 faaliyet çeşitliliğinden mahrum oldukları gözlenmektedir. Sonuçlar: Araştırma sonucunda 1 alanda faaliyet gösteren STK’ların çoğunlukla okul yöneticileri tarafından kurulmuş olmasının okul yöneticiliğinin bir meslek olarak tanınmasına ilişkin bilincin geliştiğini, 2 çoğunlukla Ankara’da kurulmuş olmalarının meslek mensuplarının özlük ve mali haklarını iyileştirme, kendileri ile ilgili düzenlemelerde karar verme mekanizmalarına etki etme amacında olduklarını ve bu yüzden bir mesleki örgütlenmeden çok bir sendika gibi işlev görmek istediklerini, 3 bununla beraber son dört yıl içinde sayılarının hızla artmasının ve Anadolu’daki diğer şehirlere de yayılmalarının tabanlarının genişlediğini gösterdiği söylenebilir. Fakat 4 düşük üye sayıları, zayıf gündemleri ve çeşitlilikten yoksun faaliyet türleri, henüz kurumsallaşamadıklarını ve beklenen düzeyde taban bulamadıklarını göstermektedir. Henüz herhangi bir STK’nın 5 mesleki standartlar ve etik ilkeler belirlememiş olması ve mesleki denetim gündemlerinin olmaması göz önünde bulundurulduğunda henüz mesleki bir örgütlenme kültürünün yerleşmediği söylenebilir. Dolayısıyla alanda faaliyet gösteren STK’ların mesleki etkiliklerinin düşük olduğu, bununla beraber gelecek yıllarda oldukça etkili bir potansiyele sahip olabilecekleri sonucuna ulaşılmıştır. Öneriler: Alanda faaliyet gösteren STK’ların gelişmesine katkı sağlayacak birçok konu araştırmacıların ilgisini beklemektedir. Bunların başında bu STK’ların üye sayılarının neden düşük olduğu konusu gelmektedir. Ayrıca mesleki bir örgütlenme olarak karşı karşıya kaldıkları sorunlar, diğer alanlarda faaliyet gösteren STK’lar ile karşılaştırmalı olarak analiz edilmelidir. Gelişmiş ülkelerdeki benzer STK’ların konumları, işlevleri ve deneyimleri de yerli literatüre kazandırılmalıdır. Ayrıca alanda faaliyet gösteren STK’ların dünden bugüne karar mekanizmalarına etki düzeylerini saptayacak çalışmalar geleceğe yönelik ipuçlarının ortaya çıkarılması açısından yararlı bulgular sunacaktırKeywords : okul yöneticileri, eğitim yöneticileri, mesleki kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları