- Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi
- Issue: 45
- DIŞ TİCARET-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİNDE BİR NEDENSELLİK ANALİZİ
DIŞ TİCARET-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİNDE BİR NEDENSELLİK ANALİZİ
Authors : Celal Kizildere
Pages : 318-331
Doi:10.17498/kdeniz.679869
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2020-03-03
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Türkiye’de dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisini, analiz etmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu amaçla, 1970-2018 dönemini kapsayacak şekilde, yıllık veriler kullanılmıştır. Analizde kullanılan değişkenler yıllık büyüme oranı ve dış ticareti oluşturan kalemlerdir. Yıllık büyüme oranını temsilen, Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (GSYİH), dış ticaret için ise ihracat (EXPRT) ve ithalat (IMP) değişkenleri ele alınmıştır. İhracat, ithalatın GDP’ye oranını ve ithalat ise ihracatın GDP’ye oranını temsil etmektedir. Analizde kullanılan değişkenlere ait veriler, Dünya Bankası veri tabanından elde edilmiştir. Dönemin seçilmesinde, son yıllarda artan döviz oynaklığı ve 2007’nin sonlarında başlayıp, 2008’de ivme kazanan ve 2019’un başlarına kadar etkileri devam eden Amerika Bileşik Devletleri (ABD) kaynaklı, 2008 küresel finans krizi sonucunda ortaya çıkan ekonomik tablo etkili olmuştur. Böylelikle araştırmada, diğer çalışmalardan farklı olarak, güncel fiyatlar ile analiz yapma ihtiyacı giderilmeye çalışılmıştır. Zaman serisi analizlerinde öncelikle, serilerin durağan olup olmadıkları test edilir. Bu nedenle araştırmada, serilerin durağanlığı Augmented Dickey Fuller (ADF) modeli ile test edilmiştir. Daha sonra ise, Granger nedensellik testi uygulanmıştır. Analiz sonucunda, ekonomik büyümeden ithalata, ihracattan ithalata ve ekonomik büyümeden ihracata doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmişken, diğer değişkenler arasında herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanılmamıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre Türkiye’de, büyümenin iç talebe bağlı olduğunu söylemek mümkündür. Bu sonuç, güncel ekonomik durum ile örtüşmektedir.Keywords : Dış Ticaret, Ekonomik Büyüme, Granger Nedensellik Testi, Birim Kök Testi, Analiz