SİYASAL TEOLOJİ ve FÂRÂBÎ’NİN SİYASET FELSEFESİNİN BAĞLAMI SORUNU
Authors : Ayhan Öztaş
Pages : 377-407
View : 50 | Download : 59
Publication Date : 2023-12-23
Article Type : Research
Abstract :Din, Fârâbî’nin siyaset felsefesinde merkezi bir öneme sahiptir. Onun siyasi düşüncesinde din, felsefe ve siyaset arasında hassas bir denge kurulur. Bu denge dikkatli bir okuma gerektirir. Bu merkezi nokta, Fârâbî’nin siyaset felsefesinin bağlamı hakkında ortaya çıkan tartışmaların da kaynağını teşkil eder. Massimo Campanini, Fârâbî’nin siyaset felsefesini çağdaş bir çalışma alanı olan ve siyasal kavramların teolojik kavramlarla sıkı bir şekilde ilişkili olduğu tezine dayanan Carl Schmitt’in siyasal teolojisi kapsamında değerlendirir. Zira, eğer siyasal teoloji, amaçlarını gerçekleştirmek için Tanrı’ya dayanan bir tür siyaset ise ve en yüksek yasama organı olarak tanrı kavramı da bir tür siyasal teoloji biçimi ise İslam’ın kendi siyasal teolojisi vardır; Fârâbî’nin siyaset felsefesi de onunla uygunluk arz etmektedir. Bu nedenle Fârâbî’nin İslam’da siyasal teolojinin öncüsü olduğunu söylemek mümkündür. Diğer taraftan Leo Strauss ve Muhsin Mehdi gibi bazı düşünürler ise Fârâbî’nin siyaset felsefesinin politika felsefesi bağlamında okunması gerektiğini iddia etmektedirler. Dimitri Gutas ise üçüncü bir yaklaşım olarak etik temelli okumayı önerir. Çalışmada Fârâbî’nin siyaset felsefesinin bağlamı sorunu, bu üç okuma biçimi üzerinden analiz edilmektedir.Keywords : Felsefe Tarihi, Siyaset Felsefesi, Fârâbî, Carl Schmitt, Siyasal Teoloji