- Kalemname
- Issue: 12
- Fethu’l-Kadîr Özelinde Şevkânî’nin Kırâat-i Seb‘a ile Kırâat-i Aşereye Yaklaşımı
Fethu’l-Kadîr Özelinde Şevkânî’nin Kırâat-i Seb‘a ile Kırâat-i Aşereye Yaklaşımı
Authors : Adem YEŞİLDAĞ
Pages : 94-115
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-24
Article Type : Research
Abstract :Fethu’l-Kadîr el-Câmi‘ beyne Fenni’r-Rivâye ve’d-Dirâye min ‘İlmi’t-Tefsîr isimli eser, Yemen’in erken dönem tecdîd hareketi öncülerinden Şevkânî’nin (ö. 1834) en önemli telifi olarak bilinmektedir. Eserde yaklaşık 300 ayrı ismin rivâyet ettiği 2.500 civarında kırâat meselesinden bahsedilmektedir. Bu durum eserin ve müellifin kırâat açısından araştırılmaya değer olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte müellifin kırâate dair başka bir eserinin bulunmaması, onun bu sahadaki durumunun tek eser üzerinden değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Şevkânî Fethu’l-Kadîr’de kırâatleri birçok yönden detaylandırmaktadır. Şöyle ki o, kırâatleri tasnif etmekte, rivâyetlerde çeşitli tercih kalıpları kullanmakta, ehl-i beyt kırâatlerine yer vermekte, kırâatleri dilbilim açısından incelemekte, kırâatlere şiir ile istişhâdda bulunmakta, fıkıh-kırâat ilişkisi kurmakta, kırâatler sebebiyle mana ayrıntılarına girmekte ve yorumlarda bulunmaktadır. Ancak onun kırâat-i seb‘a ile kırâat-i aşere arasındaki çerçeveyi sistemli bir biçimde ele alamadığı anlaşılmaktadır. Nitekim o; bazen aynı tevcîh içerisinde kırâat-i seb‘ayı kırâat-i aşereye taşıyan üç imamdan kimini zikretmekte kimini ise ihmal etmektedir. Bu durum bazen de yakın tevcîhlerde meydana gelmektedir. Yine o zaman zaman kırâat-i seb‘a ve kırâat-i aşere imamlarının rivâyetlerini ihmal ederken, aynı tevcîhte şâz kırâatlere değinmektedir. Bu durum, müellifin kırâat usulüne dair fikrî tezatlarının olabileceği anlamı taşımaktadır.Keywords : Tefsîr, Fethu’l-Kadîr, Şevkânî, Kırâat-i Seb‘a, Kırâat-i Aşere