شِعريّة الخطاب العزائيّ: همزيّة البحتريّ نموذجًا
Authors : Muhammed Elmehdi Rifai
Pages : 65-79
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2021-06-27
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırma, Abbasi dönemi şairlerinden Ebî Ubade el-Bahterî’nin şiirini incelemeyi amaçlar. Ebu Ubade şiirinde, çarpıcı duygusal davranışa dayanan örtük bir kültürel modele dayanmaktadır. Şairin renkliliğinde birden çok renk görülür ve iddiasını dramatik durumun gerektirdiğine uygun olarak gerçek duygularının aksiyle ortaya çıkarır. Mesela hüznü, kadının ölümüyle ileri sürer ki kendisi kadından kurtulduğu için mutludur. Ondan ayrıldığı için dertli olduğunu iddia eder ama onunla buluşmaktan da rahatsızdır. Araştırma konusu için diğer Arap kasideleri dışında Bahterî’nin şiirinin seçilmesinin sebebi Bahterî’nin okuyanda oluşturduğu dehşettir. Mesela o, Muhammed b. Humeyd et-Tusî’ye yönlendirdiği ilk beyitlerinde kızının vefatından dolayı Tusî’yi teselli eder, onu dünya musibetlerine karşı sebata davet eder. son beyitlerde ise içlenmeye değer görmediği bu musibet karşısında etkilendiği için Tusî’yi azarlar. Şair, saldırgan tavrından kurtulmak için -bu metinler ile şair arasında metinsel örtüşme temelinde kurulan- zengin kültürel birikime dayanan metinlere göndermelerde bulunur. Bu metinler, çeşitli bilişsel alanlara uzanır; üslup, üretildiği zaman ve kültürel ve amaçsal doğasında çeşitlilik arz eder. Şair, kutsal metinler, tarihsel metinler veya ikna edici edebi metinler vasfıyla bu metinlere dayanır. Mesela Kur’ân’dan, hadîs-i şeriften ya da bir halk ezgisinden alıntılar yapar. Bu alıntıyı yaparken ya harfi harfine alır ya da bağlamın gerektirdiği amaçlara göre tasarrufta bulunur.Keywords : Arap Dili ve Belâgatı, Taziye Hitabı, Şiirsellik, Buhturi