- Kadim Akademi SBD
- Vol: 3 Issue: 1
- ABDULHADİ EL-ARAŞKÎ VE "TEFSÎRU SURETİ LOKMÂN" ADLI ESERİNDE YER VERDİĞİ HADİSLER...
ABDULHADİ EL-ARAŞKÎ VE "TEFSÎRU SURETİ LOKMÂN" ADLI ESERİNDE YER VERDİĞİ HADİSLER
Authors : Ali Karakaş
Pages : 39-64
View : 12 | Download : 6
Publication Date : 2019-06-26
Article Type : Research
Abstract :Tarih boyunca büyük medeniyetlere beşiklik eden Diyarbakır ve çevresi, İslami ilimler alanında da pek çok âlimin yetiştiği münbit bir yerdir. Çünkü İslâm tarihi boyunca Diyarbakır çevresindeki medreselerin bunda büyük etkisi olmuştur. Badıkî aşiretinin Araşkî kolundan olan Abdülhadi Kaya el-Araşkî (ö. 1420/2000), bu medreselerde yetişmiş önemli bir âlimdir. O, 1926 yılında Diyarbakır’ın Kulp ilçesinin Araşka köyünde doğmuştur. İlköğrenimini babası Molla Halit’ten alan Araşkî, yörenin çeşitli medreselerinde zamanın önde gelen âlimlerinden ders almıştır. Ardından o, çeşitli köylerde ve daha sonra Diyarbakır’ın şehir merkezide yaşamış ve çok sayıda talebe yetiştirmiştir. Araşkî, 2000 yılında Diyarbakır’da vefat ederek meşhur Mardin Kapı mezarlığında defnedilmiştir. Defni esnasında onun telkinini okuyan Emekli Müftü Molla Abdülbari, mezarının başında cemaate dönerek onun ilmi literatürdeki derinliği hakkında şu cümleyi söylemiştir: "Biz, şu anda bir âlimi değil, aynı zamanda yaşayan canlı bir kütüphaneyi kaybetmiş bulunuyoruz.” Muttaki ve âlim olan Araşkî, geride pek çok ilmi eser de bırakmıştır. Onun eserlerinin çoğu, hala basılmamış, el yazması halindedir. Çeşitli eserleri yazan Araşkî, hadislere ayrı bir önem vermiştir. Onun yazmış olduğu şu iki risalesi, doğrudan hadis ile ilgilidir: " Hadis Tahrici ile İlgili Risale ”, " Günümüzde Peygamberimiz (s.a.v.)’in Hadisleriyle Nasıl Amel Edilir, Kaç Tane Şart ve Kayıt Vardır ve Bu Şart ve Kayıtlar Nelerdir? Konularının Yer Aldığı Risale ”. Ayrıca o, " Tefsîru Sûreti Lokmân ” adlı kitabında da pek çok hadise yer vermiştir. Bu makalemizde, onun hadis konusu ile ilgili olan bu iki risalesini kısaca tanıttıktan sonra, onun " Tefsîru Sûreti Lokmân ” adlı kitabında yer verdiği bazı hadislerin senet ve metin tenkidi üzerinde duracağız. Kur’ân okumanın faziletii ihsan, anne baba hakkı ve mefâtîhu’l-ğayb ile ilgili hadisler, bu hadislerin başında gelmektedir.Keywords : Diyarbakır, Abdülhadi Kaya el-Araşkî, Tefsiru Sûreti Lokman, Hadis