- Türkiyat Mecmuası
- Vol: 33 Issue: 1
- A. K. Kâzım Bey ve St. Petersburg Üniversitesi Şarkiyat Fakültesinin Teşekkülü (V. V. Bartold ve İ. ...
A. K. Kâzım Bey ve St. Petersburg Üniversitesi Şarkiyat Fakültesinin Teşekkülü (V. V. Bartold ve İ. Yu. Kraçkovskiy’e Ait Belgeler Işığında)
Authors : Eray Akçay
Pages : 359-381
Doi:10.26650/iuturkiyat.1276453
View : 193 | Download : 69
Publication Date : 2023-07-28
Article Type : Research Article
Abstract :Aleksandr Kasımoviç Kâzım Bey (1802-1870), XIX. yüzyıl Rus şarkiyat tetkikleri tarihindeki en önemli simalarından biridir. Kâzım Bey, 1855’te açılan ve Arabiyat Tetkikleri Bölümü profesörü olarak bünyesinde bulunduğu Şark Dilleri Fakültesinin her şeyden önce ilk dekanı sıfatıyla St. Petersburg Üniversitesi tarihine geçti. Hiç şüphe yok ki Şark Dilleri Fakültesinin bu ilk dekanı, ardında "Kâzım Bey geleneği” denilen kendi "ekolünü” bıraktı. Onun ardından gelen öğrencileri kendi çalışma sahalarında çığır açtılar. Vasiliy Vladimiroviç Bartold onun kıymetini şu şekilde özetlemişti: "Senkovskiy ve Kâzım Bey, verdikleri derslerle Rus şarkiyat araştırmalarını yarattılar. Sonraki nesillerin neredeyse tüm Rus oryantalistleri ya bu iki bilim adamından birinin öğrencisi ya da bunların öğrencilerinin öğrencisi olmuştu.” Bu bakımdan söz konusu makale, Rus akademisyenler Vasiliy Vladimiroviç Bartold (1869-1930) ve İgnatiy Yulianoviç Kraçkovskiy’in (1883-1951) arşiv belgeleri ışığında, St. Petersburg Üniversitesi Şark Dilleri Fakültesinin oluşumu ve bu fakültenin ilk dekanı olan Aleksandr Kasımoviç Kâzım Bey’in üzerine odaklanmakta ve ayrıca Kâzım Bey’in bir oryantalist, önde gelen bir araştırmacı, İslam Dünyası dilleri ve tarihi hocası olarak Şark Dilleri Fakültesinin eğitim planına bakış açısını incelemektedir.Keywords : A. K. Kâzım Bey, St. Petersburg Üniversitesi, Şarkiyat Fakültesi, Şarkiyat Tetkikleri, İslam Tetkikleri, Rusya’da Türkoloji