- Türkiyat Mecmuası
- Vol: 32 Issue: 1
- Tanzîmât Döneminde Osmanlı Hariciyesinde Ataşelik Memuriyetinin Teşekkülü
Tanzîmât Döneminde Osmanlı Hariciyesinde Ataşelik Memuriyetinin Teşekkülü
Authors : Özhan Kapici
Pages : 355-379
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-30
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti 18. yüzyılın son çeyreğinden itibaren sürekli diplomasiye geçiş tecrübesi yaşasa da yurtdışında diplomatik misyonların oluşumu ve gelişimi ancak Tanzimat'ın ikinci döneminde (1856-1876) tamamlanmıştır. Bu dönemde Osmanlı Devleti yeni diplomatik temsilcilikler açmış ve bu temsilciliklerin yapısını, Avrupa modelinde oluşturmuştur. Osmanlı elçiliklerinde 1856'dan sonra diğer Avrupa devletleri modeline göre ataşelik, elçiliklerde en düşük rütbeli memur olarak kabul edilmiştir. Başlangıçta Bâbıâli bu memûriyeti çeşitli uzmanlık dallarında eğitim almak üzere yurt dışına gönderilen Osmanlı talebelerine vermiştir. Ataşelerin atanmasında patrimonyal ilişkiler etkili olmakla birlikte, Bâbıâli liyakat kriterlerini de dikkate almıştır. Ayrıca Âli Paşa, 1856'dan hemen sonra askeri ataşeliği de kurmuştur. Babıali, önce yurtdışında askeri eğitim için görevlendirilen askeri öğrencileri ataşe olarak görevlendirmiştir. Bu makale, Osmanlı Hâriciye Nezâretinde diplomatik memurluğun uzmanlaştığı dönemde ataşeliğin ortaya çıkışına odaklanmaktadır.Keywords : Ataşe, Ataşemiliter, Tanzîmât, Diplomasi, Hâriciye Nezâreti