Ömer Fuad’ın Anadolu Mektupları’na Göre İktisadi Milliyetçilik
Authors : Meral Demiryürek
Pages : 455-475
View : 10 | Download : 7
Publication Date : 2020-12-27
Article Type : Research
Abstract :Bursa ve çevresi Osmanlı dönemi boyunca en önemli ticari merkezler arasında kabul edilir. Bu bölge, Osmanlı Anadolusunun vazgeçilmez ithalat ve ihracat noktalarını barındıran verimli ve zengin topraklara sahiptir. Söz konusu yerler, devletin içinde bulunduğu olumsuz şartlara rağmen XX. yüzyılın ilk yıllarında ticari faaliyetlerini büyük bir canlılıkla aksatmadan sürdürür. Özellikle debbağlık, nalcılık, kozacılık bölge halkına para kazandıran işlerdir. Sebilürreşad muhabiri Ömer Fuad, 1913-14 yılları arasında yaklaşık bir yıl boyunca Bursa ve çevresindeki kasabalara seyahat eder ve gözlemlerini mektuplar hâlinde İstanbul’a göndererek yayımlanmasını sağlar. Karacabey, Kirmasti (Mustafakemalpaşa), Bandırma, Edincik (Aydıncık), Ayvalık gibi yerlerin sosyal ve ekonomik görünümlerini kapsayan tespitleri, bölgenin çalışma faaliyetlerini anlamak açısından kaynak olarak kullanılabilecek niteliktedir. Ömer Fuad’ın bildirdiği somut veriler, Osmanlı Müslim ve gayrimüslim tebaa arasındaki ilişkileri bütün detaylarıyla yansıtır özellikler taşımaktadır. Gezi raporlarının Sebilürreşad’da yayımlanması ise ekonomi, basın ve edebiyat açısından devrin millî karakterinin nasıl geliştiğine dair kayda değer değerlendirmeler yapılabilmesine imkan sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, gazeteci Ömer Fuad’ın Bursa çevresindeki gözlem ve tespitlerini 1910’lu yılların ticari, ekonomik ve sosyal durum özelinde ortaya koyarak öne çıkan hususları, iktisadi milliyetçilik bağlamında analiz etmektir. Ayrıca incelenen dönemde yükselmeye başlayan Türk milliyetçiliğinin edebiyattan ekonomiye geçişinin basındaki görünümü Sebilürreşad dergisi özelinde dikkatlere sunulmuş olacaktır.Keywords : İkinci Meşrutiyet dönemi, Sebilürreşad, Bursa, eğitim, ticaret