- Türkiyat Mecmuası
- Vol-29 Issue-Special Issue
- İşgalden İhtilale Millî Mücadele Hareketinin Diplomatik Boyutu
İşgalden İhtilale Millî Mücadele Hareketinin Diplomatik Boyutu
Authors : Tekin Önal
Pages : 88-126
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti için Birinci Dünya Savaşı 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütarekesi ile bitmiş, ancak ülkenin birçok yerinde başlayan işgaller Türkler açısından yeni bir mücadele safhasını teşkil etmiştir. Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışıyla fiilî olarak başlayan Millî Mücadele ile vatanın düşman işgalinden kurtarılması ve milletin istiklalinin sağlanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda kongreler düzenlenmiş, Millî kuvvetler birleştirilmiş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla mücadelenin tek elden yönetilmesi sağlanmıştır. Bu aşamada Heyet-i Temsiliye’nin teşkili ile milletin temsili meselesi kısmen ortadan kaldırılmış ve vatanın bütünlüğü için tüm imkânlar seferber edilmiştir. Mücadele sırasında kazanılan askerî başarıların siyasi başarılarla taçlandırılması ve vatanın sınırlarını belirleyen Misak-ı Millî’nin tanıtılması için yoğun çaba sarf edilmiştir. Doğu’da Ermenilere, Batı’da Yunan kuvvetlerine karşı kazanılan savaşlar ve TBMM hükümetinin başarılı diplomatik çabaları İtilaf Devletleri’ni 21 Şubat 1921’de Londra’da Sevr’in yumuşatılması için bir konferans toplamaya zorlamış, ancak konferans istenilen sonuca ulaşamadan dağılmıştır. Bu süreçte TBMM ve Misak-ı Millî’yi tanıyan ilk İtilaf Devleti, 20 Ekim 1921’de imzalanan ve ön barış niteliğindeki Ankara İtilafnamesi ile Fransa olmuş, böylece düşman hattındaki çözülme derinleşerek devam etmiştir. Bu durum siyasi manada TBMM hükümetinin elini güçlendirirken, güney cephesindeki güçlerin batı cephesine nakledilmesi ve Fransa’dan alınan askerî ardımlar, düşman karşısında topyekûn savaş durumuna geçilmesini kolaylaştırmıştır. Bu çalışmayla, Mondros Mütarekesi’nden sonra Türk yurdunun işgali ile başlayan Millî Mücadele hareketinin diplomatik boyutu ve bu hareketin vatanı düşman işgalinden kurtarıp, artık Anadolu’da yeni bir devletin kurulduğunu tüm dünyaya ilan etmesine, yani ihtilalin tesciline kadar olan süreç ele alınacaktır.Keywords : Mondros Mütarekesi, Millî Mücadele, Heyet-i Temsiliye, TBMM, Diplomasi