- Türkiyat Mecmuası
- Vol: 27 Issue: 1
- THE ECONOMICAL IMPACTS OF ALPHABET REVOLUTION TO PRINTING HOUSES IN ISTANBUL
THE ECONOMICAL IMPACTS OF ALPHABET REVOLUTION TO PRINTING HOUSES IN ISTANBUL
Authors : Niyazi Çiçek, Nurhan Kabakulak
Pages : 121-137
Doi:10.18345/iuturkiyat.322898
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2017-06-21
Article Type : Research
Abstract :1928 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen Harf Devrimi, Türk toplumunun dini, eğitim ve kültürel yaşamına köklü değişiklikler getirirken, basımevlerini de önemli ölçüde etkilemiştir. Bu etkinin, ilk başlarda psikolojik olması kadar aynı zamanda mali açıdan güçlükler çekilmesi şeklinde olduğu görülmektedir. Yazı değişikliği olarak bilinen Devrim’in ardından yayın faaliyetinin arttığı göz önünde bulundurularak, bu güçlüklerin büyütülemeyeceği ileri sürülmektedir. Fakat, gazetelerde çıkan haberler ve kitapçıların hazırladıkları raporlar dikkate alındığında, sonucun hiç de söylendiği gibi olmadığı düşünülmektedir. Değişiklikten sonra Arap harfli yayınlar bir anda hurdaya dönüşmüş ve yeni kitap baskıları için Latin harfleri hemen temin edilememiştir. Bu problemler, kitap basımıyla uğraşanları zor duruma düşürmüştür. Yaşanan bu güçlükler, bazı kitapçıların kapanma riskiyle yüz yüze kalmasına, bir kısmının borç yükü altına girmesine ve birkaçının da zorunlu ortaklığa gitmesine neden olmuştur. Sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda, basımevlerinin Devrim’den nasıl etkilendikleri, incelenmeye değer bir konu olarak karşımızda durmaktadır. Bu çalışma, İstanbul kitapçılarıyla sınırlandırılmıştır. Belgesel analiz metoduyla ele alınan konu, arşiv vesikaları değerlendirilerek ve basılı eserler irdelenerek araştırılmıştır. Çalışmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: Arap harfli kitapların satılamayıp elde kalması, İstanbul kitapçılarının sermayesini ciddi oranda azaltmıştır. Hükümetin yardım edememesinden dolayı, bu zorluklar karşısında basımevleri darboğaza düşmüşler ve bankalardan kredi almak zorunda kalmışlardır. Başta belirlenen harf düzeninin daha sonra tadilata uğramasıyla, satılan kitaplar iade edilmiştir. Tüm bu sebepler yüzünden basımevlerinin büyük zarara uğradıkları görülmüştür. Zararlarının telafisi için zaman zaman Devletten yardım talebinde bulunmuşlardır.Keywords : Harf Devrimi-Ekonomi, basımevleri, İstanbul kitapçıları