- Türkiyat Mecmuası
- Vol: 26 Issue: 2 Special Issue
- FIRST IN OLD TURKISH LITERATURE LITERARY DREAM: ODGURMIŞ'S DREAM
FIRST IN OLD TURKISH LITERATURE LITERARY DREAM: ODGURMIŞ'S DREAM
Authors : Erdem Sarikaya
Pages : 345-370
Doi:10.18345/iuturkiyat.282698
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2016-12-21
Article Type : Research
Abstract : Rüyalar, tarihin ilk çağlarından günümüze insanlığın düşünce dünyasında yer alan kavramlardandır. Kültür ve medeniyet kurumlarının öğelerinden biri olarak rüyalar oluşumları, gizemli yapıları ve özellikleriyle zaman içerisinde sanatçılar için önemli bir edebî malzeme hâline gelmiştir. Bu nedenle rüyaların destan çağı verimlerinden itibaren anlatı ögesi olarak kullanıldığı görülmektedir. Yazılı metinlere göre Türk edebiyatında rüyaların kullanımı eski Uygur Türkçesi dönemine kadar uzanır. İslam dininin kabulünden sonra gelişen Türk edebî geleneğinde ise rüyaların edebî eserlerde kullanımı artar. Bu kullanımların pek çoğu daha sonraki dönemlerde yazılmış eserlerde de örneklerine sıkça rastladığımız benzetmeler şeklindedir. Bununla beraber özellikle mesnevi metinleri içerisinde masalla küçük hikâye arasında yer alan uzunlukları ve anlatıdaki fonksiyonları itibariyle dikkat çeken edebî rüya metinleri ile anlatının tamamen rüya hâlinde kurgulandığı örnekler orijinal olmaları bakımından dikkat çekerler. Türk edebiyatında, edebî rüya metni olarak değerlendirebileceğimiz ilk örnek Kutadgu Bilig içerisindedir. Bu çalışmada, eski Türk edebiyatındaki ilk edebî rüya tahlil edilecek; metin, motif yapısı, tabir ve tabirci ilişkisi gibi özellikleri bakımından incelenecektir.Keywords : rüyalar, eski Türk edebiyatı, Kutadgu Bilig, mesnevî, Odgurmış