ESKİ UYGUR BUDİST METİNLERİNDE ŞEYTAN, YILAN, KADIN İLİŞKİSİ
Authors : Hacer Tokyürek
Pages : 301-310
Doi:10.18345/tm.65602
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2016-06-30
Article Type : Other
Abstract : Tarihte toplumlar belli dönemler anaerkil olabilmekle birlikte genellikle ataerkil bir toplum düzeni içinde örgütlenmişlerdir. Ataerkil toplum düzeni içerisinde çoğunlukla kadınlara bakış açısı erkek gözü ile olmuştur. Türklerin ataerkil bir toplum düzenine sahip olmasıyla birlikte kadına bakış açısı daha insani ve daha olumlu yöndedir. Buna karşı pek çok toplum düzeninde kadına bakış açısı olumsuz yöndedir. Kadın bazen bir şeytan bazen de yılan olarak adlandırılmakta, ama genellikle üçlü bir olgu olarak görülmektedir. En eski toplumlardan olan Sümer, Mısır, Yunan, Hint mitolojilerinde ve muhtemelen buna bağlı olarak Musevilik ve Hıristiyanlıkta şeytan genellikle yılan ile ilişkilendirilmiş ve kozmik dünyanın yaratılmasına neden olmuştur. Şeytan ve yılan ya da şeytanın tezahürü olan yılan, kadını kandırmış ve belki de günümüze ulaşan mitsel bir üçlü ittifakı ortaya çıkmıştır. Özellikle Hint mitolojisinde ve devamında Budizm’de şeytan ve yılan kozmosun oluşmasına neden olmuştur. Kadın da bunlara bağlı olarak yeniden doğum ve ölüm döngüsünü oluşturmuştur. Çünkü kadın cahil ve şehvet doludur. Şeytan, yılan ve kadın Budizm’de hem kozmosun oluşmasını ve yeniden doğum-ölüm döngüsünü hem de baştan çıkarıcılığı ifade eder. Budist Uygur metinlerinde de bu olguları anlatan pek çok ifade vardır.Keywords : Şeytan, yılan, kadın, mitoloji, Budizm, Eski Uygurca