- Sanat Tarihi Yıllığı
- Issue: 27
- Niksar Melik Danişmend Gazi Türbesi Haziresi’nde Tespit Edilen Sırlı Tuğla Şahide
Niksar Melik Danişmend Gazi Türbesi Haziresi’nde Tespit Edilen Sırlı Tuğla Şahide
Authors : Ayşe Denknalbant Çobanoğlu
Pages : 63-80
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2018-06-30
Article Type : Research
Abstract :Niksar tarihi ile ilgili bir çalıştay dolayısıyla, 2012 senesinde gerçekleştirdiğimiz ziyaret sırasında, Melik Danişmend Gazi Türbesi’nin haziresinde yeşil sırlı tuğla bir şahide dikkatimizi çekmiştir. Şahide, daha önce bir benzeri görülmemiş şekilde, pişmiş topraktan imal edilerek sırlanmış olması bakımından ve (mevcut literatür incelemesine göre) bu malzemeden tespit edilmiş tek örnek olarak karşımıza çıkması açısından önem arz etmektedir. Çalışmadaki amaç, şahidenin teknik, biçim ve süsleme özelliklerinin tanıtılarak literatüre geçirilmesidir. Dikdörtgen biçimdeki şahidenin üst kısmı altı adet yuvarlak dilimle düzenlenmiş olup ortadaki dilim biraz kırık olmakla birlikte hafif sivri bir şekilde sonlandığı tahmin edilmektedir. Kalan izlerinden yeşil sırlı olduğu anlaşılan tuğla şahidenin yüzeyinde, kalıp baskı tekniğiyle serbest şekilde yapılmış süslemeler yer almaktadır. Şahide üzerinde kitabe ve tarih bulunmamaktadır. Burada tanıtılan yeşil sırlı tuğla şahidenin tarihlendirilmesinde, imal edildiği malzemeyle benzer karşılaştırma malzemesi tespit edemediğimiz için kesin bir şey söylemek zordur. Ancak söz konusu şahideyi, malzemeleri farklı olmakla birlikte, biçim özellikleri olarak benzer şahidelerle karşılaştırmamız mümkün olabilir. Özellikle Niksar, Tokat ve Sivas bölgesindeki diğer örneklere baktığımızda, genel olarak XIV. ve XV. yüzyıla tarihlenen benzer biçimdeki şahidelere rastlamak mümkündür. Taş şahidelerdeki dilimli biçimin ve rozetlerin kullanımının benzerliği dikkate alındığında sırlı tuğla şahidenin XIV. - XV. yüzyıllara tarihlendirilebileceği ileri sürülebilir.Keywords : Tokat, Niksar, Melik Danişmend Gazi Türbesi, Şahide, Sırlı Tuğla