XVI. Yüzyıl Osmanlı Şehnâmecilerinden Seyyid Lokmân’ın Şehinşâhnâme’si
Authors : Şehnâme, şehnâmecilik, seyyid Lokman, iii. Murad
Pages : 339-360
Doi:10.26650/jos.1265980
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2023-04-28
Article Type : Research Article
Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nda bir tür tarih yazıcılığı sayılan şehnâme yazarlığı yarı resmî olarak II. Mehmed’in saltanatı döneminde başlamış, Kanûnî Sultan Süleyman döneminde ise daimi bir devlet görevi hâline gelerek şehnâmecilik makamı tesis edilmiştir. Nitekim Osmanlılar’da 1550’lerde kurumsallaşan şehnâmecilik 1601 yılında sona ermiş ve bu süreçte resmî olarak beş şehnâmeci görev yapmıştır. Bu çalışmada, XVI. yüzyıl Osmanlı şehnâmecilerinden Seyyid Lokmân’ın Şehinşâhnâme eseri değerlendirilecektir. III. Murad için yazılan bir şehnâmenin ilk cildi olarak 982-989 (1574-1581) yılları arasındaki olayları ihtiva eden eser III. Murad’ın tahta çıkışıyla başlayıp 1581 yılına kadar geçen başlıca olayları, özellikle Safevî devleti ile olan keşmekeşli ilişkileri konu edinir. Olayların çoğu bu çatışmalar sırasında Doğu Anadolu, Güney Kafkasya ve Kuzeybatı İran’da geçer. Olayları ayrıntıları ve nitelikleriyle betimleyen eser yazarın bizatihi yaşadığı dönemin gerçeklerine öyküsel bir dille ışık tutması açısından oldukça önemlidir. Çalışmamızda ilk olarak Osmanlı İmparatorluğu’nda Şehnâmecilik makamının doğuşu ve gelişmesi hakkında kısaca bilgi verildikten sonra Seyyid Lokmân’ın hayatı, edebî kişiliği ve eserleri üzerinde durulacaktır. Ardından ise tek nüshasına ulaştığımız İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, FY 1404 numarada kayıtlı yazma eserin nüsha özellikleri, muhtevası, imlâ özellikleri tespit edilecektir.Keywords : Şehnâme, şehnâmecilik, Seyyid Lokman, III. Murad