- Psikoloji Çalışmaları
- Vol: 42 Issue: 2
- Psikolojik Görüşme Eğitiminde Sanal Danışan Uygulamaları: Sistematik Bir Derleme
Psikolojik Görüşme Eğitiminde Sanal Danışan Uygulamaları: Sistematik Bir Derleme
Authors : Gamze GÜLTEKİN, Orçun YORULMAZ
Pages : 257-290
Doi:10.26650/SP2021-913947
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2022-09-01
Article Type : Other
Abstract :Son yıllarda teknoloji aracılığı ile oluşturulan sanal danışan uygulamalarının geleneksel uygulama ve eğitim yöntemlerine alternatif olarak çeşitli sağlık disiplinlerinde kullanıldığı, ancak psikolojik sağlık alanında görece yeni gündeme geldiği görülmektedir. Bu çalışmada, henüz kullanımı yaygınlaşmamış olan psikolojik sağlık alanına özgü sanal danışan uygulamalarına yakından bakabilme amacı ile alanyazındaki bilimsel araştırma desenlerinin temel alındığı çalışmaların sistematik olarak incelenmesi hedeflenmiştir. Tarama kapsamını geniş tutmak üzere ilgili anahtar kelimeler ile oluşturulmuş arama terimleri aracılığıyla Web of Science ve Scopus veritabanları taranmıştır. Dahil etme kriterleri doğrultusunda psikoloji ve psikiyatri eğitimi kapsamındaki sanal danışan uygulamalarını içeren 16 araştırma sistematik olarak incelenmiştir. Bulgular, bilimsel çalışmaların amaçları, bu çalışmalarda kullanılan sanal uygulamaların özellikleri, çalışmaların değerlendirme amaçlı kullandığı ölçüm araçları ve son olarak çalışmaların ulaştığı sonuçlar kapsamında değerlendirilmiştir. Bu derleme çalışmasının bulguları sonucunda çeşitli tasarım ve teknik özelliklere sahip sanal danışan uygulamalarının geliştirildiği görülmüştür. Araştırmaların amaçlarına göre kullanılan ölçüm yöntemleri incelendiğinde ölçümlerin birbirinden farklılaştığı bulunmuştur. Araştırmaların bulgularına bakıldığında, sanal danışan uygulamalarına ilişkin kullanıcı deneyimini ölçen çalışmalar bu uygulamaların katılımcılar tarafından ağırlıklı olarak olumlu yönde değerlendirildiğini göstermektedir. Ayrıca bu uygulamaların psikolojik sorunları değerlendirme becerisi başta olmak üzere, empatik iletişim becerisi, görüşmeye ilişkin öz-yeterlik gibi çeşitli açılara yönelik katılımcıları geliştirdiği görülmüştür. Yine de uygulamalar esnasında yaşanılan bazı aksaklıklar ve uygulamaların geliştirilmesine yönelik sunulan geribildirimler de mevcuttur. Bu bağlamda sanal danışan uygulamalarının güvenli ve destekleyici bir deneyimleme aracı olarak, psikolojik görüşme eğitiminde kullanımının ümit vadettiği çıkarımı yapılabilir. Yine de mevcut araştırmalardaki kısıtlılıklar göz önünde bulundurulduğunda, psikolojik görüşme eğitimine yönelik teknolojinin daha etkin ve başarılı şekilde kullanılabilmesi ve önerilen uygulamaların etkinliğinin kapsamlı bir şekilde anlaşılabilmesi için hem sanal danışan tasarımı hem araştırma deseni açısından farklı yöntemlerin hesaba katıldığı daha fazla sayıda deneysel çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.Keywords : Sanal danışan uygulamaları, simülasyon, psikolojik görüşme, teknoloji