- Psikoloji Çalışmaları
- Vol: 41 Issue: 2
- Mülkiyet Kavramının Erken Çocuklukta Gelişim Süreci ve Farklı Boyutları
Mülkiyet Kavramının Erken Çocuklukta Gelişim Süreci ve Farklı Boyutları
Authors : Cansu Pala, Zeynep Şen Hastaoğlu, Burak Akdeniz
Pages : 365-401
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2021-08-30
Article Type : Other
Abstract :Mülkiyet, bir kişi ile nesne arasında kurulan ve diğer insanlarca kabul edilen bir aitlik ilişkisidir. Bir nesnenin kime ait olduğunun bilmek, erken çocukluk döneminde çocuğun ‘benim’ ve ‘benim olmayan’ı ayırt etmesini sağlar. Bu derleme çalışması, erken çocukluk döneminde mülkiyet kavramının gelişim süreçlerini, kavramın temel boyutlarını ve mülkiyet gelişiminin dil ve kültür ile olan ilişkisini ele almayı amaçlamaktadır. Mülkiyetin çok boyutlu yapısı hangi tür nesnelerin sahiplenildiğini, mülkiyet kararının nasıl verildiğini, mülkiyetle gelen hak ve ayrıcalıkların nasıl aktarıldığını içerir. İki yaşındaki çocukların çoğu, bir nesnenin kime ait olduğunu tanıyabilir ve mülkiyeti belirleyebilirken, ancak beşinci yaş günlerinden sonra çocuklar, bir nesnenin sahibini arzuya göre değil, transfer kurallarına göre belirleyebilir. Mülkiyetteki gelişimsel farklılıkları raporlayan çalışmalarda yaşın etkisinin tutarsız olduğu göze çarpmaktadır. Nesne ve birey arasında kurulan soyut bir ilişkinin çocuk tarafından anlaşılmasını ve bu ilişkinin zihinde temsil edilebilmesini gerektirdiği için mülkiyet kavramının, erken çocukluk döneminde hızla değişim gösteren sosyal bilişsel süreçler kapsamında ele alınması gerektiği öne sürülmüştür. Bu nedenle, bu derleme çalışmasında benlik gelişimi, zihinsel temsil ve diğer bilişsel becerilerin mülkiyetin altında yatan etmenlerden olup olmayacağı tartışılmıştır. Ayrıca, dil ve kültürün hem doğrudan hem bilişsel yapılar aracılığı ile, mülkiyet kavramına olan olası etkilerinden de bahsedilmiştir. Uluslararası alan yazında varlığı tanınsa da, gelişimi ve onu oluşturan öğeler yeterince incelenmeyen mülkiyet kavramı, hem sosyal bir yapı oluşu hem de bilişsel becerilerin üstüne inşa edildiği düşüncesi bakımından oldukça ilgi çekicidir. İnsanın sahiplik anlayışına yüklediği anlamın kavranmasının ve sahip olduğu nesneler üzerinden yaptığı anlam arayışının (genişletilmiş benlik hipotezi) incelenmesinin, mülkiyet kavramının nasıl bir gelişimsel örüntüyü takip ettiğinin anlaşılması sayesinde aydınlatılması ümit edilmektedir. Türkiye örnekleminde bu kavramı ele alan bir çalışmanın henüz bulunmuyor olması nedeniyle; bilinen gelişimsel özellikleri ve temel yapılarına değinilen mülkiyet kavramının bu derlemede alandaki araştırmacılara tanıtılması amaçlanmaktadır.Keywords : Mülkiyet, mülkiyet aktarımı, mülkiyet hakları, erken çocukluk dönemi, gelişim, sosyal bilişsel süreçler