- Psikoloji Çalışmaları
- Vol: 41 Issue: 1
- Yeni Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği’nin (SBY7) Türkçeye Uyarlanması
Yeni Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği’nin (SBY7) Türkçeye Uyarlanması
Authors : Bağdat Deniz KAYNAK, Meryem KAYNAK MALATYALI, Derya HASTA
Pages : 301-330
Doi:10.26650/SP2020-0108
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2021-02-08
Article Type : Research
Abstract :Sosyal baskınlık yönelimi (SBY), var olan hiyerarşik yapıları desteklemeye yönelik bireysel bir eğilime karşılık gelmektedir ve son dönemde yürütülen çalışmalar bu kavramın iki faktörlü bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir: SBY-Baskınlık (SBY-B) ve SBY-Eşitlik Karşıtı Olma (SBY-EKO). Bu çalışmanın amacı, Ho ve arkadaşlarının (2015) SBY’nin iki faktörlü yapısını ölçmek için geliştirdiği Yeni Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği’nin (SBY7) Türkçeye uyarlanmasıdır. Bu amaçla, SBY7 iki farklı örneklemden toplam 730 katılımcıya (222 erkek, 507 kadın ve bir boş veri) uygulanmıştır. Ayrıca, Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği, Genel Sistemi Meşrulaştırma Ölçeği (örneklem-1), Toplumsal Cinsiyete İlişkin Sistemi Meşrulaştırma Ölçeği (örneklem-2) ve katılımcıların sosyal refahın yeniden sağlanmasını, gelir adaletinin sağlanmasını ve savaşı destekleme düzeylerini belirlemek için oluşturulan Kısa Soru Formu uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, anlamsal ve yöntemsel olarak farklı maddeleri barındıran dört faktörlü bir yapıyı desteklemektedir. Yapı geçerliğine ilişkin bulgular, SBY-Toplam, SBY-B ve SBY-EKO’nun korumacı ve düşmanca cinsiyetçilik ve genel sistemi meşrulaştırma (örneklem-1) ve toplumsal cinsiyete ilişkin sistemi meşrulaştırma (örneklem-2) düzeyleri ile pozitif yönde ilişkili olduğunu göstermektedir. Yapı geçerliğini test etmek için ayrıca SBY-B ve kriter değişkenleri arasındaki yarı-kısmi korelasyonlar ile SBY-EKO ve kriter değişkenleri arasındaki yarı-kısmi korelasyonlar karşılaştırılmıştır. Bulgular, 12 ayrı yarı-kısmi korelasyon farkı karşılaştırmasından yalnızca üçünde anlamlı bir farklılık olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, SBY-B ve SBY-EKO arasında, mevcut çalışmada ele alınan kriter değişkenlerini yordama açısından istikrarlı bir farklılaşmanın olmadığına işaret etmektedir. Sonuç olarak, bu çalışmanın sonuçları SBY7’nin Türkiye'de sosyal baskınlık yöneliminin anlamsal ve yöntemsel olarak farklı yönlerini barındıran dört faktörlü bir yapıya sahip olduğuna, ancak kuramsal olarak SBY-EKO ve SBY-B’nin ülkemizde belirgin bir şekilde birbirinden ayrışmadığına işaret etmektedir. Bu nedenle, SBY7’nin Türkiye’de sosyal baskınlık yöneliminin farklı yönlerini içeren tek faktörlü bir ölçek olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.Keywords : Sosyal baskınlık kuramı, sosyal baskınlık yönelimi, ölçek uyarlaması