- Psikoloji Çalışmaları
- Vol: 39 Issue: 1
- Kadın ve Erkeklerde Olumsuz Değerlendirilme Korkusunun Belirlenmesinde Algılanan Ebeveyn Tutumları v...
Kadın ve Erkeklerde Olumsuz Değerlendirilme Korkusunun Belirlenmesinde Algılanan Ebeveyn Tutumları ve Benlik Saygısının Rolü
Authors : Sinem Cankardaş
Pages : 79-97
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2019-06-28
Article Type : Research
Abstract :Alan yazındaki bulgular olumsuz değerlendirilme korkusunun beden dismorfik bozukluğu, yeme bozuklukları, sosyal kaygı gibi birçok bozuklukla ilişkili olduğuna işaret etmektedir. Bu nedenle olumsuz değerlendirilme korkusunun ortaya çıkışında etkili olan faktörlerin tespit edilmesi, ruh sağlığı alanında önleyici programlar geliştirmede oldukça önemlidir. Olumsuz değerlendirilme korkusunun düşük benlik saygısı ve reddedici ebeveyn tutumları ile ilişkili olduğuna dair çalışmalar bulunsa da bu konudaki bilgi yeterli değildir. Yapılan bu çalışmada hem kadın ve erkeklerin ebeveynlerinden farklı tutumlar gördüğü varsayımını test etmek hem de kadın ve erkeklerde olumsuz değerlendirilme korkusunun belirlenmesinde benlik saygısı ve algılanan ebeveyn tutumlarının rolünün araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla 125’i kadın olmak üzere 230 üniversite öğrencisi Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği Çocuk Formu ve Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği Kısa Formu doldurmuştur. Yapılan bağımsız gruplar için t testi sonucu ebeveynden algılanan duygusal sıcaklık ve reddedicilik puanlarının cinsiyete göre farklılaştığı görülmüştür. Buna göre kadınlar ebeveynlerinden daha fazla duygusal sıcaklık görürken, erkekler daha fazla reddedici tutumlar deneyimlemektedir. Kadın ve erkeklerde olumsuz değerlendirilme korkusunu yordayan değişkenleri tespit edebilmek için iki ayrı regresyon analizi yapılmıştır. Kadınlarda düşük benlik saygısının olumsuz değerlendirilme korkusundaki varyansın %12’sini açıkladığı ancak erkeklerde benlik saygısının olumsuz değerlendirilme korkusunu belirleyen bir değişken olmadığı görülmüştür. Bunun yerine erkeklerde ebeveynin aşırı koruyucu tutumunun olumsuz değerlendirilme korkusu üzerinde etkili bir değişken olduğu ve olumsuz değerlendirilme korkusu düzeyindeki varyansın %20’sini açıkladığı bulunmuştur. Elde edilen bulgular, hem olumsuz değerlendirilme korkusunun ortaya çıkışında etkili faktörlerin araştırılmasında hem de önleyici müdahaleler geliştirilmesinde toplumsal cinsiyet rolü beklentilerinin de göz önünde bulundurulması gerektiğine işaret etmektedir. Çalışmanın bulguları ışığında kadınlarda benlik saygısını geliştirmeye yönelik bireysel müdahalelerin, erkeklerde ise ebeveynleri hedef alan ve olumlu ebeveyn tutumlarını geliştirmeye yönelik eğitim programlarının etkili önleyici müdahaleler olabileceği düşünülmüştür.Keywords : Algılanan ebeveyn tutumları, olumsuz değerlendirilme korkusu, benlik saygısı, sosyal anksiyete, cinsiyet