- Milletlerarası Hukuk ve Özel Bülteni
- Vol: 31 Issue: 1
- AİHM YARGISINDA YENİ DÖNEM: PROTOKOL NO. 14'LE GETİRİLEN YENİ KABULEDİLEBİLİRLİK ÖLÇÜTÜNÜN UYGULANMA...
AİHM YARGISINDA YENİ DÖNEM: PROTOKOL NO. 14'LE GETİRİLEN YENİ KABULEDİLEBİLİRLİK ÖLÇÜTÜNÜN UYGULANMASINA ELEŞTİREL BAKIŞ
Authors : H. GEMALMAZ
Pages : 209-242
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2012-01-10
Article Type : Other
Abstract :Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesiyle (AİHS) kurulan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) bir süredir devasa bir iş yükü sorunuyla karşı karşıyadır. Bu iş yükü sorununu çözmek amacıyla yapılan çalışmaların somutlaşmış son örneği, 2004 tarihli Protokol No. 14 (P14) oldu. Rusya’nın ayak diremesi sebebiyle yaklaşık 6 yıl boyunca yürürlüğe giremeyen P14, 1 Haziran 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. P14 ile AİHS sistemine getirilen çok sayıda yapısal ve usuli değişiklikten birisi, Sözleşme sisteminde alışılagelenden farklı nitelikte bir kabuledilebilirlik ölçütü öngörmesidir. P14’le AİHS sisteminde öngörülen değişiklik sonucu, başvurucu, "önemli bir ölçüde dezavantajlı durumdan muzdarip” olduğunu gösteremediği müddetçe, şikayet kabuledilebilir bulunmayacaktır. Bilindiği üzere P14’ün yürürlüğe girmesinden önceki AİHS sisteminde, "mağdur” statüsünün kazanılması için, Taraf Devletlerin tasarrufundan "etkilenmiş” olmak yeterli(y)dir; "zarar görmüş” olma koşulu aranmaz(dı). Mağdur kavramının alanını daraltıyor olması dolayısıyla eleştiri almakla birlikte P14’le getirilen yeni kabuledilebilirlik ölçütü, P14’ün yürürlüğe girdiği 1 Haziran 2010 tarihinden bu yana, AİHM tarafından yapılan kabuledilebilirlik incelemelerinde kullanılmaktadır. Nitekim bu çalışmada AİHM’in P14’le getirilen değişiklikler sonrasında önüne gelen bireysel şikayet başvurularında inceleme yaparken dikkate aldığı(alacağı) ölçütler saptanmaya çalışılmaktadır.Keywords : AİHS, AİHM, Protokol No. 14, önemli bir ölçüde dezavantajlı durumdan muzdarip olma, mağdur