- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası
- Vol: 62 Issue: 2
- PHILLIPS EĞRİSİ: ENFLASYON-İŞSİZLİK DEĞİŞ-TOKUŞU TEORİK BİR İNCELEME
PHILLIPS EĞRİSİ: ENFLASYON-İŞSİZLİK DEĞİŞ-TOKUŞU TEORİK BİR İNCELEME
Authors : G. Emel Akkuş
Pages : 99-151
View : 16 | Download : 9
Publication Date : 2013-09-06
Article Type : Other
Abstract :Orijinal olarak, A.W.H. Phillips tarafından, 1958 yılında yapılan ampirik bir çalışmanın ürünü olan Phillips eğrisi’nin gösterdiği enflasyon-işsizlik değiş-tokuşu (trade-off), iktisadın en temel ilkeleri arasında kabul edilmektedir. Günümüzde, iktisatçılar arasında, enflasyon ve işsizlik arasında uzun dönemli bir ilişkinin bulunmadığı; fakat kısa dönemli bir ilişkinin var olduğu konusunda geniş bir uzlaşma mevcuttur. Enflasyon ve işsizlik arasında kısa-dönemli bir değiş-tokuşun varlığı kabul edilmedikçe, iş çevrimlerini ve özellikle, para politikasının kısa-dönemli etkilerini anlayabilmek olanaklı değildir. Çünkü enflasyon-işsizlik değiş-tokuşu, özünde, para politikasının etkilerine ilişkin bir açıklamadır; para politikasındaki değişikliklerin, bu iki değişkeni zıt yönlere ittiğine dair bir iddiadır. Böyle bir değiş-tokuşun varlığı ve sadece kısa-dönemde geçerli olduğu, çok uzun bir geleneğe dayanmaktadır. David Hume, 1752 yılında yazdığı "Of Money” başlıklı makalesinde, parasal bir genişlemenin önce üretim ve istihdamı, daha sonra da fiyat düzeyini artırdığını yazmaktadır. Böylece, enflasyon-işsizlik arasındaki ilişkinin, iş çevrimi teorisinin temel bir unsuru olduğu gerçeği yüzyıllar önce anlaşılmıştır. Günümüzde, Hume’un haklılığı konusunda geniş bir uzlaşma mevcuttur: Para politikası, hem enflasyon gibi nominal değişkenleri hem de işsizlik gibi reel değişkenleri etkilemektedir; yani kısa dönemde para yansız (neutral) değildir. Diğer taraftan, henüz iktisatçılar, bu ilişkiyi açıklayan tatmin edici bir teori üretemediği için söz konusu değiş-tokuş "gizem” ini korumaktadır. Bu çalışmada, Phillips eğrisi ile enflasyon-işsizlik değiş-tokuşunu açıklayan teoriler ele alınmaktadır. Bu amaçla, Phillips eğrisi, enflasyon-işsizlik değiş-tokuşu ve doğal oran hipotezi konusundaki temel makaleler ve oluşturulan modeller analiz edilmektedir. Bu bağlamda, orijinal Phillips eğrisi; Friedman ve Phelps’in adaptif beklentiler ilave edilmiş Phillips eğrisi modelleri; Lucas’ın, rasyonel beklentiler ilave edilmiş, eksik bilgi varsayımına dayanan modelleri ile yeni Keynesyenlerin, nominal rijitliklere dayanan yaklaşımları incelenmektedirKeywords : Phillips Eğrisi, Enflasyon-İşsizlik Değiş-tokuşu, Doğal Oran Hipotezi, Doğal İşsizlik Oranı, ‘NAIRU’ ve ‘Hysteresis’ Etkisi