- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası
- Vol: 80 Issue: 2
- 1921 Anayasasının Türkiye’nin Mali Hukuk Düzenine Yansımaları
1921 Anayasasının Türkiye’nin Mali Hukuk Düzenine Yansımaları
Authors : Barış BAHÇECİ
Pages : 583-614
View : 5 | Download : 3
Publication Date : 2022-07-22
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma 1921 Anayasası dönemindeki mali hukuk düzeninin, anayasal kurallarla şekillenen kimliğini incelemektedir. Çalışmanın temel kaynağı, mali kuraların konulduğu ve mali sorunların tartışıldığı Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tutanaklarıdır. Araştırma konusu zaman dilimi, 1921 Anayasası dönemi olarak kabul edilen, TBMM’nin açıldığı 23 Nisan 1920 ile 1924 Anayasasının ve ilk düzenli bütçenin kabul edildiği 24 Nisan 1924 tarihleri arasıdır. 1921 Anayasası mali hukuk düzenine ilişkin doğrudan bir hüküm içermez. Ancak içerdiği milli egemenlik ve meclisin üstünlüğü kuralları, mali hukukla kanunilik ve bütçe yetkisi başlıkları altında bir etkileşim oluşturur. Çalışma bu bağlamda iki bölüme ayrılmış, ilk bölümde kanunilik uygulaması, hem 1876 AY döneminden farklılaşan özellikleri, hem bu dönemdeki işlevleri hem de 1924 AY dönemine bırakılan miras açılarından irdelenmiştir. İkinci bölümde ise Mebusan Meclisi döneminden beri süregelen bütçe yapım ve denetimi sorununa TBMM’nin verdiği tepki ve üstlendiği sıra dışı rol analiz edilmiştir. Böylece 1921 Anayasası döneminin mali hukuka etkisi açısından önceki ve sonraki dönemlerden farkı açığa çıkarılmıştır. Çalışmadan elde edilen çıktılar, bu dönemde Türk hukukunda daha önce olmamış ve daha sonra da karşılaşılmayan bir meclis kimliğinin varlığını göstermektedir.Keywords : 1921 Anayasası, Bütçe Yetkisi, Kanunilik, Anayasa Hukuku Tarihi, Mali Hukuk Tarihi, Milli Egemenlik, Meclisin Üstünlüğü, Meclis Hükümeti Sistemi