Tanrı’nın Tekliğine Dair Modal Argüman
Authors : Nazif Muhtaroğlu
Pages : 179-185
View : 10 | Download : 7
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :"Tanrı vardır.” tezi lehinde sunulan klasik argümanlardan biri de ontolojik argümandır. 20. yüzyılın ikinci yarısında modal mantığın da gelişimiyle beraber bu argüman güncellenerek yeni felsefi tartışmaları tetiklemiştir. "Modal ontolojik argüman” adı altında başlayan bu tartışmaların kozmolojik argümanın da modaliteye dayalı çeşitlerinin ortaya çıkmasıyla birlikte kapsamını giderek genişlettiğini görmekteyiz. Ne var ki din felsefesinde Tanrı’nın varlığına dair yapılmakta olan yoğun araştırma ve sorgulamalara rağmen Tanrı’nın tekliğine dair problemin neredeyse hiç dikkate alınmadığı rahatça söyleyebiliriz. Bu makale, Taftazânî’nin birden fazla tanrı olamayacağına dair vermiş olduğu ve "burhân-ı temânu” olarak bilinen klasik argümanı mümkün dünyalar semantiğinin kavramsal araçlarını kullanarak güncellemeye ve yeniden felsefi tartışmaların ilgisine sunmayı amaçlıyor. Burhân-ı temânu, kadir-i mutlak olduğu varsayılan iki tanrının iradelerinin çatışacağı bir durumun çelişkiye yol açacağını göstermeyi hedefleyen ve bu çelişkiye dayanarak "iki tanrı tezini” reddeden bir mantıksal yapıya sahiptir. "Temânu” iradelerin buradaki çatışmasını ifade etmek için kullanılan bir terim olup "burhân-ı temânu” iradelerin çatışmasına dayalı kanıt şeklinde de anlaşılabilir. Makalede burhân-ı temânunun, modal ontolojik veya kozmolojik argümanların sonucunu öncül olarak aldığında Tanrı’nın tekliğini gösterdiğini savunmaktayım. Bu kapsamlı argümanı da "Tanrı’nın Tekliğine Dair Modal Argüman” şeklinde adlandırıyorum.Keywords : Din felsefesi, kelâm, tanrı’nın varlığı, tanrı’nın tekliği, mümkün dünyalar semantiği, burhân-ı temânu