- Anadolu Araştırmaları
- Issue: 23
- Antik Kastabala Kenti Kuzey Kilise Üzerine Gözlemler: Uzam, Mekan ve Anlamsal Üretim Döngüsü
Antik Kastabala Kenti Kuzey Kilise Üzerine Gözlemler: Uzam, Mekan ve Anlamsal Üretim Döngüsü
Authors : Rıfat Eser Kortanoğlu, Ferda Barut
Pages : 261-288
Doi:10.26650/anar.2020.23.752518
View : 13 | Download : 8
Publication Date : 2021-01-08
Article Type : Research
Abstract :Antik Kilikia Bölgesi’nin Kastabala kenti, Geç Hellenistik Dönem’de Roma’nın vasal kralı Tarkondimotos ile bölgenin tarihselliğinde öne çıkmaya başlamış ama özellikle de Roma İmparatorluk Dönemi’nde en görkemli halini yaşamıştır. Roma İmparatorluk Dönemi’nde, MS 2-3. yüzyıllarda kentte sütunlu cadde ve anıtsal birçok yapı inşa edilmiştir. Geç Antik Çağ’ın başlamasıyla, Hıristiyanlık ile birlikte tapımdaki tekilliğin kendine özgü kutsal yapıları da kentte inşa edilmiştir. Bu bağlamda kentte "Kuzey Kilise” ve "Güney Kilise” olarak adlandırılmış yapılar kentin İmparatorluk Dönemi anıtsal yapılarına ait mimari öğelerin yeniden kullanılmaları ile inşa edilmiştir. Makale öznesi olarak Kuzey Kilise’ye odaklanmıştır. Kuzey Kilise bağlamında söz konusu inşa paradoksal bir anlam kazanmıştır. Bunun temel nedeni blokların ve mimari malzemelerin normalde kullanılması gereken yerlerde konumlandırılmamış olmalarıdır. Makalede Kuzey Kilise olarak anılan anıtsal kütle; spolia malzemenin kullanımı, dekonstrüksiyon, Genius Loci kavramı ve Artemis Perasia tapınımı, Roma’nın tanrı imparatorları, özellikle Pavlus üzerinden Hıristiyanlığın kurulumu ve bu kurulumun post-yapısalcı eleştiri üzerinden yorumlanması çerçevesinde incelenmiştir. Bunun dışında Kilikia Bölgesi ve Anadolu bağlamında kilise mimarisi ve plan tipolojisi açısından da anıtsal Kuzey Kilise, belirli bağlam ve kümesel ilişkiler çerçevesinde değerlendirilmiştir.Keywords : Kilikia, Kastabala, Kilise, Ana Tanrıça