Arkeolojik Kazı ve Temizlik Çalışmaları Sonucunda; Ba'rûr Hanı
Authors : Mustafa Güler
Pages : 457-488
Doi:10.31591/istem.849358
View : 4 | Download : 2
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Research
Abstract :Urfa ilinden 67 km. Harran ilçesinden ise 23 km. uzaklıkta bulunan Ba‛rûr Hanı, Harran ilçesinin Tek Tek Dağları bölgesindedir. H. 619 M.1219-1220 yılında inşa ettirilmiş olan ve günümüzde Anadolu sınırları içerisinde kalmış, bilinen tek Eyyubî hanıdır. Ba‛rûr Hanı, mimari olarak ortadaki kareye yakın büyük dikdörtgen bir avlu ile bu avlunun etrafındaki mekânlardan ve kuzey tarafındaki giriş kısmından oluşmaktadır. Avlunun kuzey tarafında giriş eyvanı, güney tarafında ise yapının ana eyvanı yer almaktadır. Giriş eyvanının doğu tarafında mescid, batı tarafında han görevlilerine ait olduğu düşünülen bir oda bulunmaktadır. Ayrıca hanın giriş kapısının tam karşısında, bir kuyu ile kuyunun doğu tarafında küçük bir yapı kalıntısı ve hanın kuzeybatı tarafındaki büyükçe bir yapı kalıntısı bulunmaktadır. Ba‛rûr Hanı, 2018 yılında Kültür Bakanlığı tarafından onarım programına alındığından yapıda onarıma başlanmadan önce, 2018 yılının ekim ayında başlanmış olan, arkeolojik kazı ve temizlik çalışmaları 2019 yılının şubat ayında tamamlanmıştır. Günümüzde metruk durumda bulunan Ba‛rûr Hanı’nda, avluda, avlunun her iki tarafında bulunan ve yapının tamamına yakınını dolaşan genişçe bir koridor şeklindeki mekânlarda, bu mekânlara açılan nişlerde, yapının köşe mekânlarında, güney ve doğu cephelerinde olmak üzere, yapının yaklaşık olarak tamamında arkeolojik kazı ve temizlik çalışmaları yapılmıştır. Ba‛rûr Han’da, yapılan arkeolojik kazı ve temizlik çalışmaları sonucunda, moloz ve toprak altında kalan kısımları açığa çıkarılarak, yapının bilinmeyen ve eksik kısımları ile malzeme özellikleri kesinleştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmayla Ba‛rûr Han’ın tarihçesi, mimari özellikleri ve mimarlık tarihi açısından değerlendirmesi ve tanıtılması amaçlanmamış, Ba‛rûr Han’ında yapılan arkeolojik kazı ve temizlik çalışmalarının sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Keywords : Han, Ba‛rûr Hanı, 13. Yüzyıl, Eyyubî, Harran