- İsrailiyat
- Issue: 2
- Reform Yahudiliğinin Pittsburgh ve Columbus Platformları Bağlamında Değişen Kutsal Topraklara Dönüş ...
Reform Yahudiliğinin Pittsburgh ve Columbus Platformları Bağlamında Değişen Kutsal Topraklara Dönüş İnancı
Authors : Seda ÖZMEN
Pages : 82-101
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 9999-12-31
Article Type : Makaleler
Abstract :Aydınlanma ve Fransız Devrimi’nin yaydığı düşünceler Avrupa’daki Yahudilerin yaşamında büyük değişiklikler meydana getirmiş, onlara vatandaşlık gibi önemli haklar kazandırmış ve bu durum Yahudileri ilk kez vatandaşı oldukları ulusun bir parçası olarak görmeye itmiştir. 18. Yüzyılda Almanya’da doğan, kısa sürede Avrupa ülkelerine yayılan ve Amerika’da büyük bir gelişme kaydeden Reform Yahudiliği, geleneksel dini yapıyı değiştirmek suretiyle modern Avrupa’ya uyumlu bir Yahudilik anlayışı oluşturmaya çalışmıştır. Hareket ilk etapta, ulusal kimliği vurgulayan dini uygulama ve söylemlere yönelik reformların üzerinde hassasiyetle durmuş ve Yahudiliği ulusal kimlikten yoksun sadece bir dini inanç olarak tanımlamıştır. Dua dili olarak İbranicenin kullanımının reddedilmesi, Mesih, Kutsal Topraklara dönüş, sürgün ve seçilmiş millet söylemlerinin tekrar yorumlanması ve Şabat’ın cumartesiden pazara alınması gibi reformlar bu bağlamda düşünülmelidir. Buna göre, reformcu Yahudilerin yaptıkları dil reformu kendi kimliklerini geride bırakarak, Alman ulusunun kimliğini ve kültürünü kabul ettiklerinin bir göstergesiydi. Alman ulusunu benimsemiş Yahudiler için, gelecekte bir "Yahudi Devleti” kurulmasını ümit etmek, Yahudi ırkının diğer ırklardan üstün olduğunu kabul etmek artık olanaksızdı. Bu sebeple geleneksel söylemler ve bunların üzerine kurulmuş olan dini ritüeller reformcu Yahudilerce anlamını yitirmiş oldu. Reform hareketinin ideolojisini ortaya koyan Pittsburgh Platformu net bir şekilde geleneksel Yahudi inancının temelini oluşturan Kutsal topraklara dönme ve Mesih inancını reddetmiş, Yahudilerin ırksal, ulusal kimliğini dışlayarak "Yahudilik”ten kastedilenin sadece dini inanç olduğunu belirtmiştir. Ancak 1885 Pittsburgh Platformu’ndan 1937 Columbus Platformu’na kadar geçen süre zarfında Avrupa ve özellikle de Rusya’da yaşanan olumsuz olaylar buradaki Yahudilerin Amerika’ya göç etmesine neden olmuştur. Bu aşamadan sonra Amerika, Yahudilerin ulusal kimliklerini açıkça ifade edebildikleri bir ortam haline gelmiş, Avrupa’da ulusal değerlere saldırı, Amerika’da Yahudileri ulusal değerlerine sahip çıkmaya itmiştir. Yeni gelen "doğulu” Yahudilerin etkisiyle, reformun reddettiği ulusal değerler yeniden önem kazanmaya başlarken, reform hareketi ideolojik anlamda güven kaybetmeye başlamıştır. Bu durumda Reform hareketi Siyonist fikirlere karşı gelmek yerine geleneksel çizgiye yaklaşmayı tercih ederek, ulusal değerleri ve kutsal topraklara dönüş fikrini savunan 1937 Columbus Platformunu ortaya çıkartmıştır. Çalışma reformcu Yahudilerin yayın organları, platform bildirileri ve şahsi çalışmaları yoluyla Reform Yahudiliğinin gelişimini ve elli yıl gibi kısa bir süre içerisinde toplanan iki platformun birbiriyle çelişen kararlarını ele almıştır. Ardından dönemsel ve siyasi gelişmelerin reform Yahudiliğinin değişimine etkisini sebep-sonuç ilişkisi bağlamında analiz etmiştir.Keywords : Reform Yahudiliği, Pittsburgh Platformu, Columbus Platformu