İsrailiyat Hadis Rivayetleri Arasına Nasıl Karıştı?
Authors : Ali Kuzudişli
Pages : 25-53
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 9999-12-31
Article Type : Makaleler
Abstract :Günümüze kadar ulaşmış hadis kaynaklarında İsrailiyat olarak nitelendirilen bazı rivayetler bulunmaktadır. Bu rivayetlerin bir kısmının benzerlerini Yahudi literatüründe de bulmak mümkün olmaktadır. Birtakım İsrailiyat türü haberlerin hadislerin arasına karışmış olduğuna klasik dönem İslam âlimleri de dikkat çekmişlerdir. Bu araştırmadaki temel soru, İsrailiyatın hadis rivayetleri arasına hangi yollarla karıştığıdır. Yahudilik ve İslam birbiriyle kesişen kültürel geçmişe sahiptir. İkisinin de ortaya çıktığı bölgeler birbirine çok yakındır. İslam’ın Medine döneminde Yahudi olarak bilinen kabilelerle yakın ilişkiler kurulmuş, hicretin üzerinden henüz yüzyıl bile geçmeden Kudüs dâhil, Yahudi ve Hristiyanların yaşadıkları birçok bölge Müslümanların hakimiyeti altına girmiştir. İki kültür arasındaki bu yakınlık, İsrailiyat türü haberlerin hadisler arasına karışmasının birinci nedeni olarak görülebilir. İkinci önemli nedenin, İslam’ın birinci yüzyılında Yahudilikten İslam dinine geçen Yahudiler (Abdullah b. Selam ve Ka’bu’l-Ahbâr gibi) olduğu düşünülmektedir. Bunlardan bazılarının önceki peygamberler ve tarihsel geçmişle ilgili bilgilerini çevresindeki Müslümanlarla paylaştıkları, bu bilgilerin henüz tedvin döneminin başlamadığı bir zamanda hadisler arasına karışmış olabileceği yüksek bir ihtimaldir. Üçüncü önemli nedenin ise Yahudiliğe ait yazılı ve sözlü kaynakları araştıran, buradan elde ettikleri bilgileri Müslümanlara aktaran raviler (Vehb b. Münebbih ve Muhammed b. İshak gibi) olduğu düşünülmektedir. Araştırmayı seven bu insanların, Yahudilikten elde ettikleri bilgileri, İslam’daki herhangi bir konuyla ilişkilendirerek kendi talebelerine naklettiklerine, daha sonra bu bilgilerin hadis formunda kaynaklara girdiğine dair güçlü işaretler bulunmaktadır.Keywords : İsrailiyat, Hadis, Yahudi-Arap, Erken Dönem İslam