Sahâbe Kıraatlerinin Kaynaklığı Meselesi
Authors : Habip Kalaç
Pages : 151-183
View : 65 | Download : 61
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Research
Abstract :İslâm ilimlerinin Hz. Peygamber ve sahâbeden sonra gelen nesiller tarafından sağlıklı bir şekilde anlaşılmasının temel etkenlerinden biri asıl kaynağa inmekten geçmektedir. Kaynağa yakın olmaları ve onu müşahede etmiş olmalarından ötürü sahâbiler bu hususta önemli bir fonksiyon icra etmişlerdir. Zikredilen bu ilimlerin usul ve kaideleri farklı zaman dilimlerinde gelişen şartlar bağlamında vücut bularak sistemli bir hal almıştır. Vahiy süreciyle birlikte gündemdeki yerini alan ve canlılığını muhafaza eden ilimlerden biri kıraat ilmi olmuştur. Öyle ki Kur\'ân’ın okunması, fonetiği, tecvidi, mahreci, secavendleri vb. birçok konuda kıraatler başı çekmektedir. Aynı şekilde tefsirde lafızların farklı yorumlanması, Arap dilinde sarfi ve nahvi olarak Arap lehçeleri çerçevesinde dildeki farklılıkların ortaya konulması ve tespiti yanında, özellikle fıkıhtaki hüküm istinbatında âlimlerin başvurduğu güçlü argümanlardan birini oluşturmaktadır. Bunun neticesinde kıraatler müfessir, Arap dili filologları ve fıkıh alanında çalışanlar için farklı bakış açısıyla beraber zengin bir malzeme sunmaktadır. Bundan dolayı kıraatler farklı vecihleriyle tefsir, kelam, fıkıh, Arap dili gibi ilimlere kaynaklık etmenin yanı sıra, alanda çalışan her bir araştırmacının nassları anlamadaki okuyuş vecihleriyle ilgilenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada araştırmanın sınırlarını aşmadan yukarıda bahsi geçen kıraatlerin etkilediği genel alanları ele almadan sadece tefsir, sahâbenin farklı okuyuşları ve Mushaf yazımındaki etkisiyle beraber sahâbe kıraatlerinin kaynaklığı meselesi ön plana çıkarılmaya çalışılmıştır. Kıraatleri ele alacağımız bu üç başlık altındaki bilgilerin alanda çalışacak kişilere katkı sunacağını düşünmekteyiz.Keywords : Kıraat, sahâbe, tefsir, Mushaf, kaynak