Nüzhetü’n-nazar Özelinde Sûü’l-hıfz Kavramı
Authors : Ibrahim Gökçe
Pages : 207-231
View : 9 | Download : 7
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Râvîlerin sahip olması gereken iki temel özellikten biri olan zabt hadislerin sıhhatinde önemli bir role sahiptir. Zabt râvîlerde aynı seviyede bulunan bir vasıf değildir. Bazı râvîlerde güçlü bir nitelik olarak bulunan bu vasıf bazılarında ise zayıf bir şekilde bulunabilmektedir. Zabt, zayıf ve güçlü olarak iki kısma ayrıldığı gibi bu kısımlarda alt bölümlere ayrılmaktadır. Birçok muhaddis hadis usulü eserlerinde bu mertebelerden söz etmiştir. Bu konuyu yenilikçi bir yöntem ile ele alan İbn Hacer el-Askalânî, zayıf zabtın mertebelerini Nüzhetü’n-nazar isimli eserinde fuhşu’l-galat, kesratü’l-gaflet, vehem, sika râvîlere muhalefet ve sûü’l-hıfz olarak sıralamıştır. O, bu sıralamayı yaparken kavramların kesin çizgilerle birbirlerinden ayrılması için çaba sarf etmiştir. Özellikle fuhşu’l-galat kavramı ile sûü’l-hıfz kavramlarını iki ayrı terim olarak tanımlamaya çalışmıştır. Fakat sûü’l-hıfz kavramını tanımlarken tercih ettiği kelimelerin çelişkiye sebep olduğu iddia edilmiştir. Bir kısım muhaddisler bu çelişkinin eserin nüshaları arasındaki farklardan kaynaklandığını ileri sürerken bir kısmı ise İbn Hacer’in kastının anlaşılmadığını savunmuştur. Ayrıca öğrencilerinin sûü’l-hıfz tanımı ile ilgili ondan yaptıkları nakiller de problemi derinleştirmiştir. Böylece Nüzhetü’n-nazar özelinde sûü’l-hıfz kavramı etrafında üç ana sebepten kaynaklandığı tespit edilen bir sorun oluşmuştur. Bu çalışma oluşan mezkûr problemi incelemeyi amaçlamaktadır. Yapılacak inceleme Nüzhetü’n-nazar özelinde yapılan çalışmalar ile sınırlı tutulmuştur. Hem İbn Hacer hem de Nüzhetü’n-nazar isimli eserinin hadis usulündeki yeri göz önünde bulundurulduğunda çalışmanın önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Bunun yanında sûü’l-hıfz olgusu da hadislerin sıhhatine tesiri olan önemli konulardandır. Böyle öneme sahip olduğu düşünülen bir konuda ortaya çıkan problemin çözümü çalışmanın ana fikrini oluşturmaktadır. Bu çalışma muhaddislerin görüşlerini aktardıktan sonra çözüm noktasında teklif sunmayı hedeflemektedir.Keywords : Hadis Usulü, İbn Hacer, Nüzhetü’n-nazar, Sûü’l-hıfz, Zabt