- Balıkesir İlahiyat Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- Metin Dilbilimsel Bir Analiz: Abdullah B. Revâha’nın Hz. Hamza’nın Şehadetine İlişkin Şiirinde Bağla...
Metin Dilbilimsel Bir Analiz: Abdullah B. Revâha’nın Hz. Hamza’nın Şehadetine İlişkin Şiirinde Bağlaşıklık Öğeleri
Authors : Eyüp Akşit
Pages : 127-156
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-27
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Hz. Hamza’nın şehadetine ilişkin Arapça bir şiirde bağlaşıklık öğelerini ele almayı hedeflemektedir. Bağlaşıklık, metin dilbilimin metinsellik ölçütü olarak ileri sürdüğü ölçütlerden birisidir. Herhangi bir metni gramatik ve anlamsal olarak bir bütün haline getiren bağlaşıklık, çeşitli araçlarla sağlanır: Gönderim (الإحالة /Reference), değiştirim (الاستبدال /substitution), eksiltili yapı (الحذف /ellipse), bağlama öğeleri (الربطأدوات /conjunction) ve sözcüksel bağlaşıklık (الاتساقالمعجمي /lexical cohesion). Ülkemizde konuyla ilgili çalışmalar çoğunlukla Türkçe metinler üzerine yoğunlaşmaktadır. Metin dilbilim yönteminden hareketle Arapça şiirler üzerine akademik çalışmalar görebildiğimiz kadarıyla ülkemizde hiç yoktur. Bu bağlamda çalışmamız Arapça şiir üzerine yapılan ilk Türkçe çalışmadır. Konu ele alınırken öncelikle şiir hakkında bilgiler verildi ve şiirin Türkçe çevirisi sunuldu. Sonrasında ise şiirdeki bağlaşıklık öğelerinin bulunup bulunmadığı tespit edildi ve varsa analiz edildi; istatiksel olarak bir tabloda gösterildi. Şiirde sözcüksel bağlaşıklık ve gönderim unsurlarından zamirlerin sıklıkla kullanıldığı görüldü. Bu tespitten hareketle şunu söyleyebiliriz: Herhangi bir Arapça metinde bağlaşıklık öğelerinin tespiti, okura metni yorumlamada kolaylık sağladığı gibi Arapça bir metnin nasıl oluşturulduğunu da gösterir.Keywords : Abdullah b. Revâha, Bağlaşıklık, İslamî Şiir, Metin dilbilim ve Arap Şiiri