- Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat
- Vol: 5 Issue: 11
- MARX’IN EKONOMİ-POLİTİK KAVRAMLARI BAĞLAMINDA HAUPTMANN’IN DOKUMACILAR ADLI OYUNUNUN ANALİZİ...
MARX’IN EKONOMİ-POLİTİK KAVRAMLARI BAĞLAMINDA HAUPTMANN’IN DOKUMACILAR ADLI OYUNUNUN ANALİZİ
Authors : Neşe Yurdal
Pages : 185-201
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Research
Abstract :Natüralizmin en önemli oyun yazarlarından kabul edilen Hauptmann’ın Dokumacılar adlı oyununu, 1848 yılında gerçekleşen Silezyalı dokumacıların isyanı olgusuna dayanır. Hauptmann oyunu çeşitli incelemeler, tanıklıklar ve babasından dinlediği, yoksul bir dokumacı olan dedesinin isyana ilişkin deneyimlerinden yararlanarak yazmıştır. 19. Yüzyıl, üretim biçimlerinin dönüştüğü ve buna bağlı olarak gerçekleşen büyük toplumsal alt üst oluşların yaşandığı bir tarihsel süreçtir. Hauptmann’ın yaşadığı dönemde de ekonomik toplumsal dönüşümler sürmekte, emek-sermaye çelişkisi derinleşmektedir. Dönemin, sonuçları günümüze değin uzanan toplumsal hareketliliği, sanatsal alanda da çeşitli yansımaları olan yeniliklere yol açmıştır. Tiyatro yazınında da, geleneksel oyun yazma biçimleri ve konuları değişmektedir. Düşünür, Karl Marx, toplumsal değişimlerin insan yaşantılarını altüst ettiği, kapitalist mülkiyetin çok hızlı bir biçimde güçlenerek toplumsal yapıdaki her türlü işleyiş ve ilişkileri derinden sarstığı söz konusu sürecin yakın tanığıdır. Marx temel yapıtı kabul edilen Kapital’de, Kapitalist sistemin temel yasalarını bulgulayarak, sürecin dönüşüm dinamiklerini analiz etmiştir. Hauptmann’ın Dokumacılar adlı oyunu, kapitalizmin sermaye biriktirme süreciyle ve buna bağlı olarak gelişen toplumsal dönüşümlerle yakından ilgilidir. Bu yazı kapsamında, Sanayi Devrimi’nin farklı katmanlardaki yaşanış biçimlerini gerçekçi bir çevresel betimleme ve kişileştirmeyle sergileyen Hauptmann’ın Dokumacılar’ı, Karl Marx’ın, ekononomi-politiğe ilişkin kavramları ve toplum düşüncesi bağlamında ele alınmıştır. Üç ana bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde Marx’ın ekonomi-politik kuramını geliştirdiği tarihsel sürece ve Marx’ın kuramının temel kavramlarına, ikinci bölümde Haupttmann’ın Dokumacılar oyununun tarihsel-toplumsal arka planına odaklanılacak, üçüncü bölümdeyse, oyun, Marksist eleştirinin temel kavramları üzerinden incelenecektir.Keywords : Dokumacılar, Kapitalizm, Natüralizm, Marx, Sanayi Devrimi