- Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat
- Vol: 5 Issue: 10
- BİR YALAN OLARAK SANAT: GERÇEKLİK, HAKİKAT VE YALAN
BİR YALAN OLARAK SANAT: GERÇEKLİK, HAKİKAT VE YALAN
Authors : Deniz Koşar
Pages : 37-56
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2020-07-31
Article Type : Research
Abstract :Günümüz sosyo-kültürel ve sosyo-politik ortamını tanımlayan ve üzerinde tartışmalar süren hakikat-sonrası problematiği düşünüldüğünde hakikatin neliği ve özellikle gerçeklik bağlamında yanılsama ve imge dünyasının temel taşıyıcısı olan sanat alanının hakikat ile ilişkisi önemli bir noktada yer almaktadır. Birçok felsefeci ve düşünür daha çok felsefe alanının içinde yer alan hakikat kavramı ile sanat arasındaki ilişkiyi tartışmıştır ancak hakikatin belirsiz ve tartışmalı doğası bu tartışmaları da belirsizliğe sürüklemektedir. Diğer taraftan günümüz özgürlük söyleminin merkez edinildiği neoliberal kapitalist dünya kendisine ve kurumsallaşma ile paradoksal bir ilişki içerisinde olan sanatı postmodern bir söylemle iç-etmektedir. Kurumsallığa yapılan eleştiri sanatın muğlak ilişki alanını belirginleştirmiş, sanatı nesne merkezli görüşün dışına taşıyarak kavramsal sanat gibi daha fikirsel çekirdeğini ortaya çıkarmıştır. Diğer taraftan günümüz düşünsel yapısına uygun şekilde gelişen sanal gerçeklik, arttırılmış gerçeklik gibi teknolojik uygulamalar ve onların kolay ulaşımı var olan gerçekliğimizi tanımlamamız konusunda imge ve algı dünyamızı da değiştirmektedir. Buradaki yapısal değişiklik hem olumlu hem de olumsuz bir sayılabilecek bir açıda yer almaktadır ve gerçeklik ile ilişkimiz kurmaca ve yalan ile karmaşıklaşmakta neyin gerçek neyin olmadığı konusunda bizleri belirsiz bir konuma sürüklemektedir. Buradaki temel nokta şüphesiz hakikat ile ilişkimizde yer almaktadır; yani hakikate ulaşıp ulaşamamak asıl mesele haline gelmektedir. Çünkü, Foucaultcu bakışla, bir bilgi bizim gerçekliğimizi biçimlendirirken aynı zamanda hakikatimizi de oluşturmaktadır. Bu bağlamda, bilgi üretiminin ve teknolojilerinin sahibi hakikatimizin de sahibi ve kontrol edeni haline gelmektedir. Bir bilgi biçimi olarak sanatsal bilgi burada oldukça kritik bir yerde yer alır. Bu metinde, tüm bu bağlamlarda yer alacak şekilde, felsefi olduğu kadar sanatın içerisinden de bir bakışla gerçeklik hakikat ilişkisi irdelenmekte, konuyla ilgili temel görüşlere yer verilerek bir hakikat tartışması yürütülmektedir.Keywords : Sanat, Gerçeklik, Hakikat, Yalan, Kurmaca