- İstanbul Hukuk Mecmuası
- Cilt: 81 Sayı: 4
- Mevsimsiz (Zamansız/Erken) Davanın Yargı Kararları Kapsamında Değerlendirilmesi
Mevsimsiz (Zamansız/Erken) Davanın Yargı Kararları Kapsamında Değerlendirilmesi
Authors : Muhammet Özekes, Nilüfer Boran Güneysu
Pages : 861-909
Doi:10.26650/mecmua.2023.81.4.0002
View : 32 | Download : 21
Publication Date : 2024-02-23
Article Type : Research
Abstract :Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 105 ilâ 113. maddeleri arasında dava çeşitleri yer almaktadır. Buna göre davalar; eda davası (HMK m 105), tespit davası (HMK m 106), belirsiz alacak davası (HMK m 107), inşaî dava (HMK m 108), kısmî dava (HMK m 109), davaların yığılması (HMK m 110), terditli dava (HMK m 111), seçimlik dava (HMK m 112) ve topluluk davası (HMK m 113) şeklinde sıralanmaktadır. Ancak bu düzenleme sınırlayıcı nitelikte değildir. Kanunda açıkça yer almayan, ancak özellikle yargı kararlarında ve kısmen de olsa öğretide “mevsimsiz (zamansız/erken) dava” şeklinde bir dava türü bulunmaktadır. Bu dava türü, yakın zamanda verilen kararlarla yeniden gündeme gelmiştir. Yargı kararları ile kabul edilen bu dava türü, yargı kararlarında da tanımlanmamış ve bu davanın şartları açıklanmamıştır. Kararlardan hareketle çok kısa olarak, mevsimsiz davanın “çeşitli kanunlar gereğince henüz talep edilebilme aşamasında olmayan” alacak veya talepler için kullanıldığı anlaşılmaktadır. Mevsimsiz dava bakımından sorun, özellikle davanın reddi söz konusu olduğunda karşımıza çıkmaktadır. Bu konu özellikle yakın zamanda verilen bir İçtihadı Birleştirme Kararının konusu olması sebebiyle yeninden tartışılmış ve güncellik kazanmıştır. Bu çalışmada yargı kararlarında mevsimsiz davanın görünümü dikkate alınarak mevsimsiz dava kavramı tanımlanmaya, bu dava türü ve niteliğinin belirlenmesine, bu davanın varlığı halinde verilmesi gereken karar ve yargılama giderlerinin incelenmesine, ayrıca bu yöndeki kararların değerlendirilmesine çalışılacaktır.Keywords : Mevsimsiz Dava, Erken Dava, Zamansız Dava, Hukukî Yarar, Davanın Usûlden Reddi, Davanın Esastan Reddi, Vade, İçtihadı Birleştirme Kararı