- Bağımlılık Dergisi
- Vol: 19 Issue: 4
- Kannabinoidlerin Öğrenme ve Bellek İşlevleri Üzerindeki Akut ve Kronik Etkileri
Kannabinoidlerin Öğrenme ve Bellek İşlevleri Üzerindeki Akut ve Kronik Etkileri
Authors : Burcu Alkan, Tevfik Alici
Pages : 123-135
View : 19 | Download : 10
Publication Date : 2018-12-30
Article Type : Review
Abstract :Kannabinoidler klinik amaçlı kullanımlarının yanı sıra bilişsel işlevler üzerinde bozucu etki yaratmakta ve bağımlılık yapıcı potansiyelleriyle bilinmektedir. Kannabinoidlerin bilişsel işlevler üzerindeki en belirgin ve tutarlı negatif etkisi kısa süreli bellek veya çalışma belleği alanlarında görülmektedir. Bellek işlevlerinden sorumlu olan hipokampüs ve prefrontal korteks gibi alanların her ikisi de CB 1 reseptörleri açısından zengin alanlardır. Özgül kannabinoid reseptörlerinin, bu reseptörlere bağlanan endojen ligandların ve seçici CB1 reseptör antagonisti ile transgenik modellerin sağladığı olanaklarla kannabinoidlerin öğrenme ve bellek işlevleri üzerindeki bozucu etkilerinin altında yatan nöral mekanizma konusunda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Akut madde intoksikasyonunun dışlandığı çalışmalarda ise kronik esrar kullanıcılarının sözel öğrenme ve bellek görevlerinde düşük performans göstermesi, kannabinoidlerin öğrenme ve bellek işlevleri üzerindeki potansiyel kronik negatif etkisini yansıtmaktadır. Çalışmalar özellikle ergenlik döneminde esrar kullanımının potansiyel kalıcı yan etkilerine işaret etmektedir. Bu makalenin amacı, kannabinoidlerin öğrenme ve bellek fonksiyonları üzerindeki hem akut hem de kronik etkisinin doğasını mevcut insan ve hayvan çalışmaları kapsamında olabildiğince kapsamlı bir şekilde incelemektir. Mevcut negatif etkinin boyutu, esrar kullanım özellikleriyle olan ilişkisi, esrar kullanımın sonlandırılmasıyla birlikte geriye döndürülebilir bir doğası olup olmadığı gibi sorular mevcut bulgular ışığında cevaplandırılmaya çalışılacaktır. Konunun özellikle ergenlik dönemindeki bireyler için eğitimsel doğurguları bulunmakla birlikte, dünyada esrar kullanımının yasallaştırılması yönündeki girişimler açısından da toplumsal önemi bulunmaktadır.Keywords : kannabinoid, sözel öğrenme, kısa süreli bellek, çalışma belleği, bağımlılık