- A. Âsaui atyndaġy Halyk̦aralyk̦ k̦azak̦-tùrìk universitetìnìn̦ habaršysy
- Issue: 110
- PETROL FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLERİN GIDA FİYATLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: KAZAKİSTAN ÖRNEĞİ...
PETROL FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLERİN GIDA FİYATLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: KAZAKİSTAN ÖRNEĞİ
Authors : S. YDYRYS, S. BAİMAGANBETOV
Pages : 133-144
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-30
Article Type : Research
Abstract :Son 10 yılda petrol fiyatlanda iki şok meydana gelmiştir. Bu durum gelir kaynağı petrole dayalı olan Kazakistan ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Kazakistan’ın ekonomik yapısı ve mevcut ihracat kapasitesinin analizi, ekonomik değişkenler üzerinde en etkili dışsal faktörün petrol fiyatları olduğunu göstermektedir Petrol fiyatlarındaki ani düşüşler Kazakistan’ın gıda fıyalarına da yansıyarak yıllık enflasyon oranını arttırmıştır. Bu çalışmada Brent tipi ham petrol fiyatlarının Kazakistan gıda fiyatları üzerindeki etkileri 2002-2018 dönemleri arasındaki aylık zaman serilerinin yardımıile incelenmiştir. Yapsıal kırılma altında klasik birim kök testleri güvenilir sonuç vermemektedir. Bu bakımdan Zivot-Andrews (1992) birim kök testinin yardımı ile sınama yapuılmıştır. Gıda fiyatları ADF testine göre I(0) iken, Zivot-Andrews (1992) testine göre I(1) olduğu ispatlanmıştır. Sonraki adımlarda ise değişkenler arasında nedensellik sınaması yapılmıştır. Sınama sonucuna göre petrol fiyatları ile gıda fiyatları arasında cift yönlü nedenselik mevcuttur. Değişkenler arasındaki kısa dönem etkisi VAR yönteminin yardımı ile araştırılmıltır. Sonuç olarak, ham petrol fiyatlarının gıda fiyatları üzerinde dolaylı bir etkisi bulunmaktadır.Keywords : Kazakistan, petrol fiyatları, gıda fiyatları, Yapsal kırılmalı birim kök testi