- Mavi Atlas
- Vol: 10 Issue: 1
- Modernlik ve Ölüm: Modern Ölüm Stratejileri Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme
Modernlik ve Ölüm: Modern Ölüm Stratejileri Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme
Authors : Mezher Yüksel
Pages : 264-279
Doi:10.18795/gumusmaviatlas.1087933
View : 11 | Download : 10
Publication Date : 2022-04-28
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma ölüme dair modern açıklamayı, modern ölüm algısını ve ölüm karşısındaki modern tutumları sosyolojik açıdan tartışmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın temel varsayımı modern dönemde ölümün sadece yaşamın sona ermesi değil aynı zamanda yok oluş ve hiçlik olarak algılandığıdır. Bunun sonucu olarak da ölüm karşısındaki hakim tutum ölümlülüğün unutturulması, toplumsal yaşamda ölümün bastırılması, gizlenmesi ve görünmez kılınması biçiminde tezahür etmektedir. İki bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümü ölüme ve ölümlülüğe dair modern açıklamaya odaklanmaktadır. Modern açıklamada ölüm hastalık ve yaşlılık gibi nedenlere bağlı olarak meydana gelen maddi, cismani bir olay ve anatomik, fizyolojik bir olgu olarak sunulmaktadır. Ölümlülüğün kaçınılmaz bir sonucu olarak ölüm düşüncesinin yerini önlenebilir nedenlerden kaynaklanan ölüm düşüncesi almıştır. Böylece ölüm gizeminden arındırılarak akla uygun hale getirilmekte, akılcılaştırılmaktadır. Dahası ölüm bir yandan tıbbi kurumsal bir olay olarak bürokratikleştirilmiş bir yandan da bireyselleştirilmiştir. İkinci bölümde ise ölüm karşısındaki tutumlar ve ölümün toplumsal organizasyonu sosyolojik bir açıdan tartışılmaktadır. Ölümlülüğü unutturmaya ve ölümü bastırmaya dayalı hakim tutum ölüm anından, ölüm sonrası ritüellere ve pratiklere, ölümün sosyal organizasyonundan mekansal düzenlemelere, yaşlanmaya ve yaşlılara karşı tutumlara varan geniş bir yelpazede tezahür etmektedir. Bu çerçevede ölüm tıbbi kurumsal yalıtılmışlık koşullarında karşılanmakta, mezarlıklar yerleşim yerlerinin çeperlerinde konumlandırılmakta, cenaze töreni ve yas gibi ölüm sonrası pratikler geniş katılımlı, zamana yayılmış toplumsal ritüeller olmaktan çıkmakta, yaşlanmaya bağlı oluşan fiziksel deformasyon ölüme yaklaşmanın işaretleri olarak görülüp kozmetik ve estetik endüstrisi yardımı ile ortadan kaldırılmakta, ölüme yaklaştıkları varsayılan yaşlılar günlük yaşamda tecride varan dışlama ile gözden uzak tutulmaktadır.Keywords : Ölüm, Ölümlülük, Ölümsüzlük, Modernlik