- Mavi Atlas
- Vol: 10 Issue: 1
- İstanbul Ticaret Odası’nın İlk İştiraki: Tophane Ambarları İdaresi 1927-1929
İstanbul Ticaret Odası’nın İlk İştiraki: Tophane Ambarları İdaresi 1927-1929
Authors : Şefik MEMİŞ
Pages : 235-263
Doi:10.18795/gumusmaviatlas.1086835
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2022-04-28
Article Type : Research
Abstract :Bizans’tan Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar hiç değişmez bir şekilde İstanbul, uluslararası ticaretin önemli bir üssü oldu. İçinden deniz geçen bir şehir olarak İstanbul, kıyı derinliğinin elverişliliği sebebiyle deniz ticaretinin ağırlıkta olduğu bir şehirdi. Bu niteliği sebebiyle de bilhassa ithal edilen malların konulduğu gümrük depolarına, antrepolara ya da bir diğer deyişle umumi mağazalara ihtiyaç duyuyordu. Osmanlı’nın son döneminde antrepoların yetersizliği birçok geminin mallarıyla birlikte açıkta ya da gemi ile gümrük arasında aktarıcı rolü oynayan mavnalarda beklemek durumunda kalıyor, bu da tüccarlar açısından ilave maliyete yol açıyordu. Birinci Dünya Savaşı döneminde ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında ciddi bir antrepo buhranı ortaya çıktı. İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası bu sorunu kökten çözmek için Hükümet nezdinde çalışmalarda bulunarak, Odalara antrepo ve umumi mağaza açma hakkı tanınmasını sağladı ve 1927’de bu amaçla Bakanlar Kurulu tarafından yetkilendirildi. Böylece günümüzde Galataport olarak bilinen alanda yer alan Tophane Ambarlarını, Denizcilik İşletmelerinden kiralayıp faaliyete geçirdi. Oda’nın bilinçli yönetimiyle kısa zamanda antrepo buhranı hafifledi. Oda’nın, yönetimi için meclis üyelerinden oluşan bir idare kurulu oluşturup kendine bağlı bir iştirak halinde işlettiği Tophane Ambarları İdaresi, bu bölgede Ford Şirketine montaj fabrikası kurması amacıyla tahsis edilene kadar 2 yıl faaliyetini sürdürdü. Bu makalede, İTO’nun Tophane Ambarları İdaresi’ni kurma süreci ve ilk çalışmaları birincil kaynaklara dayanılarak ayrıntılı bir şekilde ele alındı.Keywords : Anahtar Kelimeler: Tophane Ambarları, Antrepo, Umumi Mağazacılık, İstanbul Ticaret Odası tarihi, Türk iktisat tarihi