Negatif Diyalektiğin Kıskacında İyimser Metafiziğin İmkânsızlığı
Authors : Selvihan Polat
Pages : 294-307
Doi:10.18795/gumusmaviatlas.418993
View : 11 | Download : 9
Publication Date : 2018-04-30
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada 20. yüzyılın en önemli teorisyenlerinden Adorno’nun metafiziğe ilişkin temel saptamalarına yer verilerek, günümüzde metafiziğin imkânı ve içeriği tartışılacaktır. Nitekim günümüz felsefesinde "tarihin sonu”na ve "felsefenin sonu”na vurgu yapan bir tartışma ve bunalım söz konusudur. Böyle bir tartışmada, ahlaki ve insani bir yıkım olarak gördüğü Auschwitz deneyiminden yola çıkarak felsefesini oluşturan Adorno’nun metafiziğin içeriğine yönelik tespitleri; oldukça önemli ve açıklayıcıdır. Geleneksel kuramın olumlayıcı niteliğine karşın negatif diyalektik ile olumsuzlamanın imgesi olan Adorno; metafiziği de eleştiri hedefine almaktadır. Metafizik düşünce ile dünyevi deneyim arasındaki parçalanmış uyuma ve hatta karşıtlığa dikkat çekerek bir çatışkıyı yakalamış bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Auschwitz’den sonra yaşamın mümkün olup olmadığını sorunsallaştırarak metafizik eleştirisinde de radikal bir duruş sergilemektedir. Metafiziğin iç motiflerinin değiştiğini ve bunun farkına varılmasının gerekliliğini vurgulayarak pozitivistler gibi metafiziğin reddine değil ama radikal bir değişikliğine varmaktadır. Öyle ki, aşkınsal olana vurgu yapan metafizik artık günümüzde maddi gerçekliğe bürünerek dünyevi deneyim ve acı ile uyum içerisinde olmak durumundadır. Diğer bir deyişle olumlu tahayyüller oluşturmak yerine gerçek acıdan yola çıkmak durumundadır.Keywords : Adorno, Auschwitz, Dünyevi Deneyim, Metafizik Deneyim, Negatif Diyalektik