Neue Inschriften aus dem phrygischen Hochland
Authors : Nalan Eda AKYÜREK ŞAHİN, Hüseyin UZUNOĞLU
Pages : 177-197
Doi:10.37095/gephyra.887709
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-05-15
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyeleri Rahşan Tamsü-Polat ve Yusuf Polat tarafından gerçekleştirilen Frig vadisi yüzey araştırmalarında keşfedilen ve bir tanesi (no. 5) daha önceden yayımlanmış olan 6 adet Yunanca yazıt tanıtılmaktadır. Yazıtların ikisi (no. 1-2) Tanrı Megistos Hosios’a sunulan adak yazıtlarıdır. Bu tanrı ile büyük olasılıkla Dorylaion ve çevresinden çok iyi bilinen Hosios ve Dikaios isimli tanrılar kastediliyor olmalıdır. Fa-kat tanrı buradaki yazıtlarda sadece tek bir tanrı olarak karşımıza çıkmaktadır ve isminin "Dikaios” kısmı yoktur. Bu tanrının Megistos epithet’i ilk defa bu yazıtlar sayesinde ortaya çıkmaktadır. Yazıtların iki tanesi ise epigram’lardan (no. 3-4) oluşmaktadır. İlk epigram bir pentametron ve altı heksametron vezninde kaleme alınmış olup eser Pasikrates isimli birisi tarafından diktirilmiştir. Bu yazıtta Pasikrates’in Efendisi Letoides’e (Leto’nun oğlu), yani Apollon’a bir teşekkür şiiri sunduğunu görüyoruz. Şiirde Pasikrates eşi Dada’nın yanı sıra çok sayıdaki çocuk-larının da isimlerini ve özelliklerini saymaktadır. Makalemizdeki diğer epigram ise bir mezar şiiri/ağıtı olup Karikos isimli birisine aittir. Şiire göre eserin üzerinde vaktiyle iki adet aslan heykeli de yer almaktaydı. Mezar soyguncularına karşı koruyucu bir tedbir olarak konulan aslanlar bugün kayıp olsa da stel üzerinde görülebilen dübel delikleri şiirde bahsedilen bu aslanların heykellerinin yerleştirilmesi için kullanılmış olsa gerektir. Şiirde bir kelime oyunu vardır ve ölen kişinin (bu) vahşi hayvanlarla (Yunancası θήρ) aynı adı taşıyan bir işi (θήρα = avcılık) yaptığından söz edilmektedir. Karikos’un bir avcı olması muhtemeldir. Son iki yazıt (no. 5-6) düz mezar yazıtı olup ilki Solon ve Nana için çocukları Menodoros ve diğer bir oğlu tarafından yaptırılmıştır; diğer yazıt ise fragmandır. Eserlerin hepsi Roma İmparatorluk Dönemi’nin 2. veya 3. yüzyıl-larındandır. Yazıtların Türkçe çevirileri şöyledir: 1. Andr- - - - oğlu, - - -on, brabeutes, Tanrı Megistos Hosios için (bu) adağı dikti. 2. Tyrannos oğlu rahip Polykrates? Tanrı Megistos Hosios’a adağı (sundu). 3. Pasikrates (bu altarı adadı). Çünkü onu Efendi Letoides (= Leto’nun oğlu = Apollon) atalarından beri seviyordu ve onu tüm ölümlüler arasında açık ara en iyi kişi yapmıştı. Eşi Dada ile beraber asil çocuklar dünyaya getirdi: bilgelikte yaşından çok daha olgun olan Papylos’u, sonra Leonti(o)s’u, Tanrı (görevine) kutsanmış Pasikrates’i ve sevgiyle özlemi duyulan Patriki(o)s’u ve Gregori(o)s’u (ve) hepsinden daha sevimli bir şekilde öne çıkan Antiokhos’u, çok saygıdeğer kızları Domna’yı ve beraberinde Strato-nike’yi. 4. Bu mezarın üzerinde iki aslan görüyorsun, dağlarda yaşayan hayvanları; isimleriyle aynı anlama gelen bir işi yapan kişiyi bekliyorlar. Annem Demetria’dan doğmayım, babam ise Diomedes idi. Adım Karikos’tu, bütün ölümlülere yardım eden! Hayattayken ve aklım yerindeyken yaptırdı(m) bu parlak taştan mezar anıtını. 5. - - - ros ve Menodoros babaları Solon için ve (anneleri) Nana için (hatıraları nedeniyle bu mezarı yaptırdılar.) 6. - - - - - anısı nedeniyle - - - -Keywords : Yazılıkaya, Eskişehir, Yunanca yazıtlar, adak yazıtları, Theos Megistos Hosios, brabeutes, epigram, Letoides