New Inscriptions from Aloanda in Lycia
Authors : Fatih ONUR, Selen KILIÇ-ASLAN
Pages : 1-45
Doi:10.37095/gephyra.878855
View : 3 | Download : 2
Publication Date : 2021-05-15
Article Type : Research
Abstract :Bu makale Lykia’da yer alan Asarcık’ta bulunmuş iki yeni Eski Yunanca yazıtı tanıtmaktadır. Söz konusu yazıtlar sayesinde Asarcık’ın antik dönemdeki adının Aloanda olduğu kesinlik kazanmıştır. 1 numaralı yazıtta, Ermedepimis oğlu Pokomas adında bir şahsın Hellenistik Dönem’de kurduğu bir vakıf kaydedilmiştir. Yazıt bütün olarak günümüze ulaşamamış olduğundan, Pokomas’ın vakfının içeriği net olarak anlaşılamamaktadır. Ancak yazıtın kalan kısımlarında, her yıl 5 adet brabeutes’in seçilmesi ve bunlara para aktarılması gerektiği yer almaktadır. Söz konusu brabeutes’lerin, C yüzünde bahsi geçen ve Pokomas’a, onun ölümünden sonra ise, Pokomas’ın soyundan gelen kimselere bu kurbanlardan onur payı verilecek olan kurban törenleri ve ziyafetlerden sorumlu oldukları düşünülebilir. Metindeki bazı ipuçları, Pokomas’ın vakfı kapsamında agon’ların da organize edildiği ihtimalini ortaya koymaktadır. Potos (içme şöleni) esnasında Aloanda halk meclisinin Pokomas’ı taçlandırdığı şeklinde duyuru yapılması, Pokomas’ın Aloanda’da önde gelen bir kişi ve bir hayırsever olduğuna işaret etmektedir. Bu duyuru, aynı zamanda, vakfın bir kamu yararı içerdiğine de işaret etmektedir. Dolayısıyla, vakıf kapsamında düzenlenen kurban törenleri ve ziyafetlerin çapı ve kapsamı metnin elimizde kalan kısımlarında açıklığa kavuşturulmasa da bunların halka açık etkinlikler olması olasıdır. Ancak bu kamu yararının yanı sıra, Pokomas’ın adı geçen ritüel ya da etkinlikleri kendinin ve ailesinin ölümlerinden sonra sonsuza kadar anılması amacıyla başlatmış olması da mümkündür. 2 numaralı yazıt, Apollonios oğlu Trokondas adlı bir şahsın anısı için, babası, eşi ve çocuklarının yaptırdığı mezar yazıtıdır. Yazıtların çevirileri şöyledir: Nr. 1: "... Her bir yıl için beş tane brabeutes [seçsinler] ve yukarıda yazıldığı şekilde parayı onlara devretsinler. Eğer (brabeutes’leri) seçmezler ya da (parayı) devretmezlerse, devretmedikleri miktarın 1,5 katı kadar borçlu olsunlar ve yukarıda yazıldığı şekilde kendilerine karşı cezai işlem uygulanarak, borçlu oldukları para onlardan tahsil edilsin. Tütsüyü yakarken içki şöleni esnasında şöyle ilan etsinler: "Aloandalıların halk meclisi Pokomas’ı zeytin dalından bir taçla taçlandırıyor”; eğer Aloanda’da hazır bulunuyor iseler, Pokomas’ın akrabalarından üç adamı ziyafete davet etsinler; Pokomas’a yaşadığı sürece kurban edilen hayvanlardan bir tane arka bacak (?) budu versinler; Pokomas öldükten sonra, (bunu) çocuklarına, ama her zaman daha büyük olana versinler; çocuklar da öldükten sonra, en yakın akrabalarına versinler. Brabeutes’ler, içki şöleni için kendilerine ayırmak üzere (?) her yıl on drakhme alsınlar. Savaş nedeniyle kurbanları belirlenen zamanda yerine getiremezlerse, [bir sonraki] yıl geçen yılın borçlu kalınan (kurbanını) da yukarıda yazıldığı üzere yerine getireceklerdir. Tüm [geliri] tamamen kurbanlara ve şölenlere harcasınlar; eğer herhangi bir miktar artarsa, onu başka hiçbir şeye değil, [bir sonraki şenliğe] ayırsınlar; eğer bu (kuralları) hiçe sayarlarsa, kurban törenini [gerçekleştirmezlerse] ve (Pokomas’ın) vasiyetindeki diğer işleri yapmazlarsa, Aloandalıların halk meclisine ceza olarak bin drakhme ödesinler ve [isteyen herkes] (cezanın) [yarısı/üçte biri ? oranında] (bir ödül karşılığında) onları dava etmeye yetkili olsun ... para ... [Po]komas’ın ... Po[kom]as ... eğer yok ederlerse, [Pokom]as ya da onun varisleri tarafından, (suçlulardan), (bunların) birinden, birden fazlasından veya hepsinden [ceza olarak borçlu oldukları para tahsil edilsin] ...” Nr. 2: "Apollonios oğlu, Aloandalı Apollonios, oğlu Trokondas için; Ermoas kızı Apa (?), eşi için; Trokondas’ın çocukları Mis ve Apollonios babaları Trokondas için (bu mezarı yaptırdılar).”Keywords : Aloanda, Lykia, vakıf yazıtı, kurban, şölen, brabeutes, mezar yazıtı