Zosimos of Apollonia-Sozopolis
Authors : Peter TALLOEN, Maya PRODANOVA
Pages : 107-133
Doi:10.37095/gephyra.858063
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2021-05-15
Article Type : Research
Abstract :Hıristiyan olmak için Roma ordusundan ayrıldıktan sonra imparator Traianus Dönemi’nde (İ.S. 97-118) antik Pisidia ve Phrygia sınır bölgesinde (güneybatı Türkiye) şehit olduğu iddia edilen asker Aziz Apollonia-Sozopolisli Zosimos Rum Ortodoks Kilisesi tarafından Haziran ayının 19’unda bayramı kutlanan nispeten ismi pek bilinmeyen bir azizdir. Modern araştırmalarda Batı Karadeniz kıyısındaki Roma eyaleti Thrakia'da Apollonia Pontica - Sozopolis kökenli bir asker olduğu ve şehit olduğu Pisidia’daki Roma ordusundan istifa ettiği tartışılmaktadır. Thrakialı bir asker olarak Zosimos'un bu karakterizasyonu karışık kimlikler ya da daha ziyade karışık kökenlerden oluşan bir durumdur. Bu makalenin amacı ise azizle ilgili kaynaklarda adı geçen Apollonia/Sozopolis’in azize bugün hala ibadet edilen Bulgaristan'ın Sozopol (Süzebolu) kenti değil, aksine modern Türkiye’deki antik Pisidia’nın kuzeyindeki bölümde bulunan aynı isme sahip bir kent olduğunu kanıtlamaktadır. ‘Zosimos’un Çilesi’nin metin analizi bunun için birkaç bulgu sunacaktır. Makale ayrıca ‘Zosimos’un Çilesi’nin kökenini de araştırmaktadır: metinde bahsi geçen bir takım unsurlar azizin şehitlik anlatısının büyük olasılıkla Geç Antik Dönem’de yazılmış azizlerle ilgili metin bolluğunun bir parçası olan geç antik bir kurgu olduğunu göstermektedir. Apollonia-Sozopolis'in 5. ve 6. yüzyılları boyunca Pisidia eyaleti içindeki erken Hıristiyanlığın önemli bir merkezi olarak konumunu vurgulamak için oluşturulmuş olabilir. Kosova'daki Graçaniça’da ve Bulgaristan'daki Süzebolu’da Zosimos'a saygı duyulduğuna dair müteakip kanıtlar vardır ve makale, bu Pisidialı azizin kültünün bugün bile hala ona saygı beslenen Bulgaristan’daki Süzebolu’da neden merkezîleştiğini saptamaya çalışacaktır.Keywords : Aziz Zosimos, Apollonia / Sozopolis, Pisidia, Hagiografi, Geç Antik Çağ