ESKİ UYGURCA LOKAPRAJÑAPTİ’YE İLİŞKİN FRAGMANLAR
Authors : Betül ÖZCAN
Pages : 207-234
View : 63 | Download : 62
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Bir başlangıcı ve sonu olduğu düşünülen evrenin hâlâ keşfedilmeyi ve açıklanmayı bekleyen eşsiz bir yapısı vardır. Evrende hiçbir şey sebepsiz meydana gelmez. Her şey sürekli bir değişim ve dönüşüm hâlindedir. Budist düşünceye göre ise evren; karmalarla var olan, onlar tarafından korunup yine onların eylemleriyle parçalanan ve canlılar tarafından yönetilen bir yeri temsil eder. Budizm’de "dünya bilgisi” için kullanılan ve bu çalışmanın da konusunu oluşturan Lokaprajñapti terimi evrenin kendiliğinden oluşmadığını, birbirine bağlı olan koşulların veya ilişkilerin toplamından ibaret olduğunu anlatır. Bu birbirine bağlı koşullar Budist öğretide "bağımlı köken” olarak bilinir ve Budist metafiziğinin önemli bir parçasını oluşturur. Buddha, aydınlanma yaşadıktan sonra dostlarına saṃsāra’da dolaşıp daha fazla ıstırap çekmemeleri için bağımlı kökenin doğasını, nedenini, onu ortadan kaldırmanın yollarını bildiğini söyleyerek onlara yardımcı olmaya çalışır. Bu yazıda Berlin Turfan Koleksiyonu’nda korunan Eski Uygurca Lokaprajñapti’ya ait 89 satır hacmindeki dört fragmanın neşri gerçekleştirilecektir. Bu fragmanların arşiv numaraları şu şekildedir: U 5340, U 5349, U 5637 ve U 6004. Şimdiye kadar neşri gerçekleştirilmemiş bu fragmanların yazı çevirimi, harf çevirisi, Türkiye Türkçesine aktarımı, açıklamaları, dizin/sözlüğünün hazırlanması amaçlanmıştır.Keywords : Eski Uygurca, Lokaprajñapti, bağımlı köken, evren, metin neşri