- Fiscaoeconomia
- Cilt: 7 Sayı: Özel Sayı Özel Sayı
- Cumhuriyet’in İlk On Yılında Milli İktisat ve Hakimiyet-i Milliye Gazetesinin Tanıklığı
Cumhuriyet’in İlk On Yılında Milli İktisat ve Hakimiyet-i Milliye Gazetesinin Tanıklığı
Authors : Sinan Sönmez
Pages : 1-35
Doi:10.25295/fsecon.1340033
View : 146 | Download : 153
Publication Date : 2023-10-29
Article Type : Research
Abstract :Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte yeni devletin resmi olarak tarih sahnesine çıkmasının yüzüncü yılında, ilk on yıla ilişkin bir derlemeyi kaleme almak ilginç ve anlamlı olacağı düşüncesindeyiz. Bu doğrultuda 1923’ü izleyen ilk on yıla ilişkin saptamalarda Hakimiyet-i Milliye gazetesinde (daha sonraki Ulus gazetesi) Cumhuriyet’in onuncu yılındaki özel sayının tanıklığına başvuracağız. Cumhuriyet’in ilk on yılının bilançosunu çıkararak iktisat tarihçilerine değerli bir miras bırakmış olan gazetenin 29 Birinci Teşrin (1933, no:4411) sayfalarını çevireceğiz. Gazetenin her sayfasına serpiştirilmiş çok sayıda dönemin tanığı fotoğraflar okumayı daha da çekici kılmakta, dönemi yansıtan reklamlara ayrılmış son dört beş sayfa ise renk katmaktadır. "Gazi ve Milli İhtilal” başlığı altında yer alan ilk dört sayfada, "Bütün bir memlekete bir yeni dünya nizamı veren büyük insan, büyük Türk ihtilalini niçin, neden ve nasıl yaptı” sorusuna araştırmaya dayalı yanıt verilmektedir. İzleyen sayfalarda "Cumhuriyet Halk Fırkası”, "Tek Mahkeme, Layik Mahkeme”, Ordu, iç güvenlik düzenlemeleri, sağlık ve eğitim, "bütçe ve devlet maliyesi”, "Cumhuriyet Merkez bankası ve Türk Parası”, iç ve dış ticaret, gümrükler, kentleşme, alt-yapı ve bayındırlık hizmetleri, ulaşım (demiryolu, karayolları, denizyolu ve havayolu), tarım ve çiftçiler, bankacılık, sanayileşme, ekonominin tüm sektörleri, kültür ve sanat, arkeoloji ve Kızılay’a ayrılmış 92 sayfada Cumhuriyet’in ilk on yılında alınan mesafe somut olarak gözler önüne serilmektedir. Tarihsel belge niteliğindeki özel sayıda Falih Rıfkı’nın (Atay) Ankara yazısı ve fotoğraflarla zenginleştirilmiş Gazi Orman Çiftliği sayfası ile "Ankara Umumi İnşaat Planı”na yer verilmektedir. Bu makalede Hakimiyet-i Milliye sayfalarında yer alan tüm gelişmeler değil Cumhuriyet’in ilk on yılında ekonomiye ilişkin değerlendirmeler ele alınacaktırKeywords : Milli İktisat, İktisat Kongresi, Sanayileşme, Bankacılık