NECATİ ÖNER’İN MANTIK FELSEFESİ VE MANTIK İLKELERİNE YAKLAŞIMI
Authors : Mehmet Nasih İNCE
Pages : 233-261
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2019-07-15
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Necati Öner’in mantık felsefesine ve mantık felsefesinin önemli problemlerinden biri olan mantık ilkelerine dair görüşlerini ihtiva etmektedir. Öner’in nazarında bilimlerin kendi içyapılarında kalarak çözemediği problemleri söz konusudur. Çözülemeyen bu problemlerin varlığı felsefeye kapı aralamaktadır. Benzer durum, mantık bilimi için de geçerlidir. Düşüncenin işleyişini konu edinen mantık, bir bilim olması nedeniyle diğer bilimlerde olduğu gibi onun da felsefesinin olması gayet tabidir. Mantık biliminin kendi içinde çözemediği bazı problemlerin varlığı onu felsefeye yöneltmekte, böylelikle mantık felsefesi mümkün olmaktadır. Bu çerçevede Öner’in dikkat çektiği ve çözümlemeye çalıştığı temel problemler, mantığın bir bilim olarak felsefeden farklılığı, mantığın ilkeleri, kavramlar, önermeler ve akıl yürütmelere ilişkin olmuştur. O, mantığı özel ve dar konusundan dolayı felsefeden ayrı düşünerek, matematik ve fizik gibi bir bilim dalı olarak temellendirir. Mantığın konusu, ona felsefe ve bilimler için bir yöntem bilim olma niteliği kazandırsa da bu ikinci dereceden bir öneme sahiptir. Mantık felsefesiyle birlikte onun önemli problemlerinden biri olan mantığın özdeşlik, çelişmezlik, üçüncü şıkkın imkânsızlığı ve yeter sebep ilkeleri bu çalışmanın bir diğer inceleme konusu olmuştur. Bu çerçevede Öner’in temel çabası, bu ilkelerin salt zihinsel olmadığı, aynı zamanda olguya da uygulanabilirliğine dönük olmuştur. Olguya uygulamada bazı sıkıntıların görülmesi, ilkelere dair doğru çözümlemelerin yapılamamasından kaynaklanmaktadır. Buna göre özdeşlik ilkesi, olgusal ve kavramsal olarak çifte gerçeklik temellinde anlaşılmalıdır. Çelişmezlik, belirli şartlar altında düşünülmelidir. Üçüncü şıkkın imkânsızlığı varlığı anlamada eksik, ama doğru yorumlanmalıdır. Aynı şekilde yeter sebep, sınırlılıkları hesaba katılarak kabul edilmelidir. Bütün eksiklik ve sınırlılıklarına rağmen, insanın bütün akıl yürütmeleri mantığın ilkelerine bağlı gerçekleşmekte ve bu ilkeler olmadan insanın bilim yapması mümkün olmamaktadır.Keywords : Mantık, Necati Öner, Felsefe, Mantık Felsefesi, Mantık İlkeleri