- Florya Chronicles of Political Economy
- Cilt: 10 Sayı: 1
- Savaş Haberlerinin Bir Propaganda Aracı Olarak Kullanımına İlişkin Eleştirel Bir Çalışma: 2003 Irak ...
Savaş Haberlerinin Bir Propaganda Aracı Olarak Kullanımına İlişkin Eleştirel Bir Çalışma: 2003 Irak Savaşı Örneği
Authors : Ceren Balel
Pages : 37-68
View : 43 | Download : 26
Publication Date : 2024-04-26
Article Type : Research
Abstract :Savaş kriz ve çatışma ortamları propagandanın daha yoğun biçimde kullanılmasına zemin sunmaktadır. Gerçeğin aktarımı olarak sunulan haber, özünde bir gerçeklik anlatısı olduğundan, hedeflenen amaca yönelik algının oluşturulması için ideal ortamı sağlamaktadır. ABD’nin, olası bir tehlikeye karşı önleyici müdahale amaçlı ilk savaşı olan Irak Savaşı, uygulanan iliştirilmiş gazeteciliğin ve yurttaş gazeteciliğinin küresel medyada geniş kitlelere ulaştığı ile savaştır. BM’in 1441 sayılı kararına dayandırılarak ABD öncülüğündeki Koalisyon Gücü tarafından gerçekleştirilen 2003 Irak Savaşı’nın meşruluğu uluslararası hukuk bakımından halen tartışılmaktadır. Yapılan literatür taramasında ABD’nin yaptığı savaşlarda uyguladığı propagandanın yapısı haber üretim ve yayım süreci üzerinden genel hatları ile çeşitli çalışmalarda ortaya konulmuş; ancak ABD’nin savaş programı kapsamında bu sürecin işleyişi inşacılık (konstrüktif paradigma) çerçevesinde konu ele alınmamıştır. Bu çalışmada Irak Savaşı haberleri propaganda amacıyla nasıl kullanıldığı Chomsky ile Herman‘ın propaganda modeli üzerinden sorgulanmıştır. “Haberin içerdiği enformasyon ve sunulmasındaki sıklık (frekans) propagandaya yöneliktir.” hipotezinden yola çıkılarak, haber metinlerinin, Irak Savaşı sırasında; gündem belirleme amaçlı kullanımı ve haber sıklığı (frekans) üzerinden, alt amaç sorularına cevap aranmıştır. Betimsel alan araştırması yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma kapsamında örnek olay incelemesi ve ilişkisel araştırma modeli üzerinden, içerik analizi tekniği ile uygulanmıştır. SSCB’nin çökmesinden sonra modelin beşinci filtresinin, antikomünizm yerine ideolojik gündem olarak işlerliği bulunmuştur.Keywords : Gazetecilik, Propaganda Modeli, Haber, Gündem Belirleme, Kamuoyu, Yumuşak Güç