Türkiye’de Metropoliten Kentlerin Nüfus Gelişimi
Authors : Kemal DEMİR, Suat ÇABUK
Pages : 193-215
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2010-06-01
Article Type : Other
Abstract :Yerleşmelerin sınıflandırmalarda pek çok ölçüt kullanılmaktadır. Bu ölçütler içerisinde en yaygın kullanılanı, nüfus ölçütüdür. Bu çalışmada, metropoliten kentleri tanımlamada kullanılan "nüfus ölçütü” (1.000.000 üzeri nüfus), temel değerlendirme ölçütü olarak ele alınmıştır. Değerlendirmede veri olarak, 1950-2010 yılları arasında gerçekleştirilmiş olan genel nüfus sayımı sonuçları kullanılmıştır. Çalışmada, Türkiye’de nüfus ölçütüne göre, kentleşmeye ve özellikle de metropolitenleşmeye ilişkin bulgular ortaya konulmuştur. Bu bulgular ışığında, makalede şu sonuçlara ulaşılmıştır: Nüfus ölçütüne göre, Türkiye’de metropolitenleşme süreci 1950 sonrasında yaşanmaya başlamıştır. 2010 yılı nüfus verilerine göre İstanbul, Ankara, İzmir Bursa, Adana, Kocaeli Gaziantep ve Konya Türkiye’nin metropoliten kentleri olarak tanımlanabilmektedir. Bu sekiz metropoliten kentte toplam 27.504.885 kişi yaşamaktadır. Bu değer, Türkiye toplam nüfusunun %37,91’ini ve kentsel nüfusun %51,46’sını oluşturmaktadır. 1950-2010 nüfus verileri, Türkiye’de metropolitenleşme sürecinin artarak yaşandığını göstermektedir. Türkiye’de bugünkü nüfus artışı ve göç eğilimi devam etmesi durumunda, 2020 yılına kadar Antalya, Kayseri, Mersin ve Diyarbakır kentleri de 1.000.000 nüfusu geçerek, metropoliten kentler arasına katılacaklardır. 2020 yılından sonra ise başka bir kentin metropoliten kent düzeyine ulaşabilme ihtimali bulunmamaktadır. Bu nedenle, Türkiye’de metropolitenleşme süreci, bu 12 metropoliten kentin nüfus artışları nispetinde devam edecek ve doygunluk seviyesine ulaşacaktır. Bu süreç, bugün yaşandığı gibi gelecekte de kırsal ve diğer kentsel yerleşme türlerinin (küçük ve orta büyüklükte kentler) aleyhine bir durum olacaktırKeywords : Kent, Kentleşme, Metropoliten Alan, Metropolitenleşme, Mega Kent