- Erciyes Akademi
- Vol: 35 Issue: 1
- Acil durum eylem planlarının Kayseri alışveriş merkezleri üzerinden incelenmesi
Acil durum eylem planlarının Kayseri alışveriş merkezleri üzerinden incelenmesi
Authors : Nagehan Oymakapu, Zübeyde Özlem Parlak Biçer
Pages : 345-370
View : 15 | Download : 2
Publication Date : 2021-03-31
Article Type : Research
Abstract :Günlük yaşamda insanların alışveriş, sosyal, kültürel ve eğlence gibi amaçlarla kullandığı alışveriş merkezleri; çok sayıda ziyaretçinin bulunduğu kamusal mekânlardır. Çalışanlar ve ziyaretçilerden oluşan farklı nitelikteki kullanıcıların bulunduğu alışveriş merkezlerinde yapılı ve doğal çevre kaynaklı olarak meydana gelebilecek, yangın, deprem, kaza, patlama, zehirlenme ve sabotaj eylemleri gibi acil durumların görülmesi muhtemeldir. Acil durumlar, yoğun kullanım trafiğinin bulunduğu alışveriş merkezleri için önem taşımaktadır. Geçmiş yıllarda çok sayıda yangın eyleminin bu tip mekânlarda yaşandığı, can ve mal kayıplarına yol açtığı bilinmektedir. Bu sebeple alışveriş merkezlerinde acil durumların önlenebilmesi ve etkili tahliyenin sağlanabilmesi ciddi bir konudur. Alışveriş merkezlerinin tasarım, yapım ve kullanım aşamasında; yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak hazırlanması gerekmektedir. Çalışmada önemli bir afet olan yangın acil durumu için; Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliği, ISO 7010 (Semboller ve Uyarı Levhaları Standardı), ISO 16069 (Acil Durum Tahliye Yönlendirme Standardı) ve ISO 23601 (Güvenli Yollar-Acil Durum Kaçış ve Tahliye Planı) Standartları esas alınarak acil durum eylem planlarının hazırlanma kriterleri belirlenmiştir. Alan çalışmasında; Kayseri’de bulunan 6 ayrı kapalı alışveriş merkezinin plan özellikleri, büyüklükleri ve yer seçim kriterleri değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, çalışmaya konu olan alışveriş merkezlerinde yapılan gözlemler ve elde edilen mimari planlara uygun olarak acil durum eylem planları hazırlanmıştır. Hazırlanan planlar üzerinden yapının yangın merdiveni, kapısı, dolabı, güvenlik holü ve sirkülasyon alanı ölçüleri yangın yönetmeliğine uygunluğu değerlendirilmiştir. Acil kaçış, toplanma alanları, güvenlik yolu piktogramları ve acil durum ve yangın tahliye planları kriterleri ise standartlara göre incelenmiştir. Standartlara ve yönetmelik kurallarına en uyumlu görülen alışveriş merkezi Kayseripark olurken, kurallara en uyumsuz olduğu belirlenen alışveriş merkezi ise Mix Kayseri’dir. Çalışmadaki hiçbir alışveriş merkezinde standartlara uygun Acil Durum Eylem Planı bulunmamaktadır. Araştırma sonucunda, kullanıcı ve tasarım kaynaklı sorunlar tespit edilerek, mevzuat ve standartlara bağlı olarak öneriler geliştirilmiştir. Öneriler doğrultusunda, acil durum eylem planlarının, yapılardaki önemi üzerine farkındalık sağlanarak acil durumlara karşı güvenli yapı tasarımında ve kullanımında yol gösterici olması hedeflenmiştir.Keywords : Acil Durum Eylem Planı (AEP), Yangın Kaçış Yolları, Alışveriş Merkezi, Kayseri